Cartlann Nuachta: 12 Deireadh Fómhair 2016
12 Deireadh Fómhair 2016
Scannán sa tSeanscoil – ATLANTIC
Radharc as ATLANTIC, scannán faisnéise déanta ag Richie O’ Donnell faoin drochthionchar atá ag modhanna iascaireachta agus ag tóiríocht ola ar na pobail iascaireachta agus ar an timpeallacht, ar an dá thaobh den Atlantach.
Beidh an scannán á thaispeáint ar an Déardaoin seo, 13 Deireadh Fómhair, i Seanscoil Sailearna, Indreabhán, ag tosnaí ag 8.15pm.
Beidh deis ag daoine i gCois Fharraige an scannán faisnéise, ATLANTIC, a fheiceál an Déardaoin seo, 13 Deire Fómhair, i Seanscoil Sailearna, Indreabhán, ag tosaí ag 8.15pm. Brendan Gleeson atá ag déanamh tráchtaireachta ar an gclár atá stiúraithe ag Risteard Ó Domhnaill, an fear céanna a rinne an scannán faisnéise ‘An Píopa’ faoin gcoimhlint faoi Láthair Gáis na Coiribe in Iarthuaisceart Mhaigheo.
Ó tháinig sé amach is iomaí gradam atá faighte ag ATLANTIC, a phléann an scrios atá á dhéanamh ag na holltrálaerí iascaigh agus na hollchomhlachtaí ola ar an timpeallacht agus ar na pobail traidisiúnta iascaireachta in Éirinn, san Iorua agus i dTalamh na nÉisc, Ceanada.
Beidh an stiúrthóir Risteard Ó Domhnaill i láthair le ceisteanna a thógáil.
Bua ag an Spidéal
Foireann peile An Spidéil faoi 12 a bhuail Naomh Anna, Leitir Mór le gairid sa gcluiche ceannais de shraithchomórtas f12 ar an Domhnach seo caite.
Ar chúl ó chlé: Finnan Griffin, Dylan Ó Dioráin, Oisín Morris, Diarmuid Ó Duinn, Fionn Ó Conchubhair, Pierce Morris, Cillian Ó Laoi, Padraic Ó Droighneáin, Eoin Ó Conghaile, Lorcán Ó Curraoin, Finnian Ó Conláin.
Chun tosaigh ó chlé: Oisín Ó Céide, Cathal Ó Laoire, Ruadhán Ó hIarnáin, Liam Ó Fatharta, Dara Ó Laoire, Peadar Ó Finneadha, Tomás Farthing, Andy Ó Finneadha, Cormac Ashe.
Pleanáil Teanga
An Luan seo caite reachtáladh an chéad cheann de dhá cheardlann faoin bplean teanga atá á chur le chéile do cheantar Chois Fharraige. Tá dréacht den phlean réitithe ag Seirbhísí Pleanála Teanga (SPT) don cheantar cois chósta a shíneann ó na Forbacha siar go Ros a’ Mhíl.
Beidh an darna ceardlann, ar an Luan seo chugainn, 17 Deireadh Fómhair, ag díriú ar chúrsaí oideachais. Beidh sé ar bun sa gCrann Taca (ITT) ar chúl Séipéal an Chnoic chomh maith. Tosóidh an cheardlann ag 7.30.
Nuair a bheas an t-aiseolas ón dá cheardlann curtha san áireamh beidh an plean á chur os comhair an phobail an mhí seo chugainn ag cruinniú poiblí. Tá súil ag Coiste Stiúrtha an Fhóraim an plean críochnaithe a chur ag Údarás na Gaeltachta roimh dheireadh Mhí na Samhna.
Na Breathnaigh sa gCluiche Ceannais
Beidh iománaithe Chumann Micheál Breathnach ag dul san iomaíocht ar an Satharn seo chugainn i gCluiche Ceannais an Chontae, sa gComórtas Sóisear a hAon, an comórtas do chlubanna nach bhfuil aon fhoireann sinsir acu.
Is in aghaidh Saighleán a bheas siad ag imirt i bPáirc Kenny, Bleá ’n Rí ag tosaí ag 4.00pm.
Roimhe sin beidh cluiche sinsir ar bun idir Liam Mellows agus An Caisleán Gearr, ag tosaí ag 2.00pm.
Cúrsa Ríomhaireachta do Thosaitheoirí
Thosaigh cúrsa nua ríomhaireachta, dírithe ar thosaitheoirí, i Seanscoil Sailearna ar an Máirt seo caite. Gach tráthnóna Máirt ón a 7.00 go 9.30pm a bheas an cúrsa ar bun idir seo agus deireadh mí na Samhna. Tá áit nó dhó fágtha i gcónaí ar an gcúrsa.
Tá an cúrsa ríomhaireachta eagraithe ag Cumann Forbartha Chois Fharraige, le tacaíocht ó scéim atá ag an GRETB. Is í Julianne Ní Chonchubhair (ar chlé) atá ag teagasc. Clúdófar ar an gcúrsa an gnáth-úsáid a bhíonn ag daoine do ríomhairí: dul ar an idirlíon, ríomhphost a sheoladh, litreacha a scríobh, Skype a usáid etc. Is féidir níos mó eolais a fháil faoin gcúrsa ach glaoch nó téacs a chur ar an uimhir 087 1234415.
Cumann Staire agus Seanchais
Beidh séasúr úr Chumann Staire agus Seanchais Chois Fharraige ag tosaí ar an Déardaoin seo chugainn, 20 Deireadh Fómhair. Crann Ginealaigh Gnó Cheantair na n-Oileán a bheas faoi chaibidil ag Pádraig Ó Biadha, ábhar atá an-spéisiúl. I gColáiste Chonnacht a bheas an léacht ar bun agus tosóidh sé díreach ag 8pm.
Beidh léacht mhíosúil ar bun ag an gCumann Staire agus Seanchais idir seo agus Mí na Márta. Beidh an síntiús bliantúil de €20, a chlúdaíonn na léachtanna ar fad, á bhailiú roimhré agus tar éis an chruinniú ar an Déardaoin seo chugainn. Rachaidh an síntiús seo chun íoc as costais teasa agus solais san ionad cruinnithe as seo go dtí Mí na Márta seo chugainn.
Bua sa Liathróid Láimhe
Bhuaigh Eimhin Ó Diollúin (ar chlé), Coláiste Chroí Mhuire, An Spidéal, Craobh an Chontae do bhuachaillí idirmheánach i gComórtas Liathróid Láimhe 60 x 30 na gColáistí dara leibhéal le gairid. Ag imirt in aghaidh Sean Seoige (ar dheis) ó Choláiste na Coirbe a bhí sé.
Beidh sé san iomaíocht aríst, seachtain ón Satharn seo chugainn agus é ag déanamh ionadaíocht ar Choláistí Dara Leibhéal na Gaillimhe i Maigh Cuilinn.
Ranganna Seite Tigh Chualáin
Tá na ranganna seite tosaithe ar ais gach Céadaoin i dTigh Chualáin ar an gCoill Rua, Indreabhán. Is faoi stiúir Mháirtín Uí Bhrosnacháin a bhíonn na ranganna. Tá fáilte i gcónaí roimh daoine nua. Tosaíonn na ranganna ag 8:30pm ar an gCéadaoin. Má bhíonn an t-éileamh ann beidh rang á chur ar fáil do thosaitheóirí ar an gCéadaoin chomh maith ag tosaí ag 7:00pm. Is féidir breis eolais a fháil ag an uimhir 087 914 9729.
Dearadh Postaer do FíBíN
Tá Fíbín ar chamchuairt na laethanta seo leis an dráma Ardteiste ‘An Triail’. Cuireadh tús leis an Gcamchuairt sa Belltable i Luimneach an Luan seo caite agus críochnóidh sé sa Taibhdhearc i nGaillimh ag deireadh na míosa.
Eagraíodh comórtas ealaíne níos túisce i mbliana: postaer a bhí le dearadh don chamchuairt. Dalta ó Mayfield Community School i gCorcaigh, Ryan Long, a fuair an duais don phostaer ab fhearr agus bronnadh duaiseanna de luach €800 ar Ryan, ina measc taibléad Android agus póstaer sínithe don scoil.
Anois ta comórtas eile náisiúnta seolta ag Fíbín agus iad ar thóir íomhá poiblíochta nua le haghaidh camchuairt 2017. Tá na sonraí uilig le fáil ar www.fibin.com.
‘Cois Fharraige 2066’
Daltaí ó Scoil na bhForbacha in éindí le Dónal Ó hAinifín, Cathaoirleach COGG ( An Chomhairle um Oideachas Gaeltachtas is Gaelscoilíochta), ag seoladh an chomórtais liteartha i Seanscoil Sailearna, Indreabhán, le linn Oireachas Chois Fharraige an mhí seo caite. Tá an comórtas liteartha do scoileanna Chois Fharraige urraithe ag COGG.
Chun tosaigh ó chlé: Ailbhe Ní Niaidh agus Maidhc Ó Donghaile.
Ar chúl ó chlé: Ornaith Ní Iarnáin agus Síofra Ní Niaidh.
Tá comórtas mór liteartha ar bun faoi láthair i scoileanna Chois Fharraige. Tá an comórtas á eagrú ag Coiste Oireachtas Chois Fharraige le tacaíocht ó COGG. Sna bunscoileanna is é an leagan amach céanna atá ar an gcomórtas is atá ar an tionscnamh ‘Scríobh Leabhar’. Aiste 200 focal a bheas le scríobh ag daltaí bunscoile faoin téama ‘Cois Fharraige 2066’. Bronnfar €200 ar chuile scoil, ach chuile rang sa scoil a bheith páirteach. Glacfar le pictiúir ó ranganna na naíonán.
Ní bheidh aon easpa duaiseanna ann. Fuair coiste Oireachtas Chois Fharraige €4,000 le duaischiste maith a shocrú. Bronnfar trí dhuais ar chuile rang i chuile scoil, boinn ar na buaiteoirí bunscoile agus duaiseanna airgid ar na buaiteoirí iarbhunscoile.
Sna hiarbhunscoileanna beidh thart ar 500 focal ag teastáil. Glacfar le aiste, dán, gearrscéal, agallamh beirte nó píosa iriseoireachta. Sa gcomórtas beidh ceithre catagóir ag an leibhéal iarbhunscoile: (i) an chéad bhliain as féin; (ii) an dara agus an tríú bhliain le chéile, (iii) an Idirbhliain as féin agus (iv) an 5ú is an 6ú bliain le céile. Bronnfar €50 ar an gcéad duais i ngach catagóir, €30 ar an darna duais agus €20 ar an tríú duais.
Beidh an mholtóireacht á déanamh ag daoine neamhspléacha. Uimhir a bheas ar gach iontráil sa gcaoi is nach mbeidh fhios roimhré ag na moltóirí ar ainm an té a scríobh an píosa. Beidh an mholtóireacht déanta faoi dheireadh Mhí na Samhna agus na duaiseanna á mbronnadh ag ócáid a bheas ar bun i Seanscoil Sailearna ar an Máirt, 6 Nollaig.
An tAthair Pádraig Deairb
Dé Céadaoin na seachtaine seo caite cuireadh an tAthair Pádraig Deairb Ó Fátharta lena mhuintir i Reilig an Chnoic in aois a 74. Oirníodh é ina shagart Domhnach Cásca 1968 leis an ord sagart i gCill Téagáin. Bhí sé trí bliana ag múineadh scoile leis an ord in Albain sar a ceapadh é ina theagascóir fealsúnachta i St Patrick’s, coláiste a bhí ag an ord sagart i gCorcaigh.
Chuaidh sé ar na misiúin go Zambia sa mbliain 1979, áit ar chaith sé cuid mhaith blianta ag saothrú go dtí gur tháinig sé abhaile de bharr drochphianta droma.
Sa mbaile bhí sé ina shagart ar feadh tréimhse i Ros a’ Mhíl, Na Minna anseo i gCois Fharraige, sar a d’éirigh sé as obair pharóiste ocht mbliain ó shin. Rinne sé staidéar ar an modh Alexander le tinneas coirp a leigheas. Chomh maith le sin, thaifead sé sraith dlúthdhioscaí den teideal ‘Sa mBaile i mo Cholainn’.
Fuair Pádraig bás suaimhneach in Oispís na Gaillimhe ar an 1 Deireadh Fómhair agus cuireadh é an tseachtain seo caite i Reilig an Chnoic. Maireann a dheartháir Jimmy chomh maith le gaolta eile. Suimhneas síoraí dá anam uasal.