Cartlann Nuachta: 13 Nollaig 2017
Scoláireacht Bronnta ar Emer Nic Dhonnacha
Emer Nic Dhonnacha, iarscoláire de Choláiste Chroí Mhuire, An Spidéal, ar a bronnadh scoláireacht ag ócáid a bhí in Óstán an Clayton i nGaillimh le gairid. Is de bharr torthaí a hArdteiste a bhronn an GMIT an scoláireacht ar Emer. Tá an cúrsa ‘Public Health Nuitrition’ á dhéanamh ag Emer sa GMIT.
Báthadh an Neptune 100 Bliain ó Shin
An ceathrar ó Ghaillimh ón Neptune a maraíodh amach ón Spidéal 100 bliain ó shin, ar an 17 Nollaig 1917, nuair a phléasc mianach mara a thóg siad san eangach. Seo pictiúr dá gcuid ainmneacha mar atá siad greanta ar an mballa ag an Tower Hill Memorial i Londan, a tógadh i gcuimhne ar mairnéalaigh is iascairí a maraíodh le linn an Chogaidh Mhóir 1914 – 1918.
Beidh Aifreann Cuimhneachán ar bun don cheathrar ag meánlae i Séipéal an Chladaigh ar an Domhnach seo chugainn, 100 bliain go dtí an lá a tharla an tubaist.
Ag meánlae ar an Domhnach seo chugainn, 17 Nollaig, beidh Aifreann Cuimhneacháin ar bun i Séipéil an Chladaigh i gcuimhne ar an gceathrar iascaire ó Ghaillimh, a bhásaigh nuair a báthadh an Neptune 100 bliain ó shin i gCuan na Gaillimhe. Bhí an tráiléar, an Neptune, ag iascach ar an 17 Nollaig 1917 thart ar 3 míle amach ó Chéibh an Spidéil nuair d’airigh an criú go raibh meáchan mór san eangach agus nach iasc a bhí ann. Tharraing siad an eangach i ndiaidh an bháid thart ar mhíle go leith soir i dtreo na Gaillimhe, sular tharraing siad isteach é, amach ón bPáirc. Mianach mara a bhí san eangach a phléasc agus a rinne smidiríní den tráiléar adhmaid.
Tháinig fear amháin slán, Stephen Melia, ach maraíodh an cheathrar eile: Martin Mc Donagh, Bartly Gill, William Walsh is a mhac Patrick. Níor tógadh as an sáile de na daoine a bhásaigh ach Martin Mc Donagh, fear a d’fhág bean is deichniúr clainne ina dhiaidh. Roimhe sin maraíodh beirt mhac le Martin Mc Donagh sa gCogadh Mór.
Beidh fáilte is fiche roimh gach duine ag an Aifreann ar an Domhnach seo chugainn, ar mian leo an ceathrar iascaire ó Ghaillimh a thabhairt chun chuimhne, a bhásaigh, nuair a báthadh an Neptune 100 bliain ó shin.
Alex Hijmans – Idir Dhá Thír
Alex Hijmans, a bheas ag léamh óna leabhar nua, Idir Dhá Thír, ag 5.00pm ar an Satharn seo chugainn, 16 Nollaig, i Siopa nua oscailte Chló Iar-Chonnacht, ar chúl na Ceardlainne, An Spidéal.
Coláiste Chroí Mhuire Tríd
Foireann Sinsir ó Choláiste Chroí Mhuire, An Spidéal, in éindí le príomhoide na scoile, Tríona Uí Mhurchú, ar éirigh leo fáil tríd go dtí an babhta ceannais náisiúnta i gComórtas Díospóireachta Uí Chadhain, ag an babhta réigiúnach a reachtáladh i Luimneach an tseachtain seo caite.
Ó chlé: Siobhán Ní Neachtain, Aisling Ní Chonghaile, Leah Robinson agus príomhoide na scoile, Tríona Uí Mhurchú.
Bhí ríméad ar fhoirne díospóireachta ón Spidéal agus ón gCeathrú Rua nuair a roghnaíodh iad le dul ar aghaidh go dtí an Babhta Ceannais Náisiúnta de chuid Comórtas Díospóireachta Uí Chadhain 2018, tar éis an dara bhabhta den chómórtas i Luimneach an tseachtain seo caite.
Gael Linn a eagraíonn an comórtas idir iarbhunscoileanna Gaeltachta agus lán-Ghaeilge gach bliain.
Sa gcomórtas sóisearach chuaigh foirne ón Spidéal agus ón gCeathrú Rua i ngleic leis an rún ‘Tá an troid ar son chaomhnú na timpeallacht á cailliúint againn in Éirinn!’ D’éirigh le Scoil Chuimsitheach Chiaráin, An Cheathrú Rua, fáil tríd in éindí le Pobalscoil Chorca Dhuibhne.
Ina dhiaidh sin, bhí díospóireacht bhreá bhríomhar i measc na bhfoirne sinsearacha ag plé an rún seo a leanas: ‘Tá an ciníochas go forleathan in Éirinn go fóill’. D’éirigh le scoil na Ceathrú Rua chomh maith le scoil an Spidéil fáil tríd.
Fágann sé sin go mbeidh Coláiste Chroí Mhuire, An Spidéal, páirteach sa babhta ceannais gcomórtas sinsir agus beidh Scoil Chuimsitheach Ciaráin, An Cheathrú Rua páirteach arís i mbliana sna babhtaí ceannais sa dá chomórtas, Sinsear is Sóisear.
Foireann Sóisir ó Choláiste Chroí Mhuire, An Spidéal, a ghlac páirt i gComórtas Díospóireachta Uí Chadhain, ag an babhta réigiúnach a reachtáladh i Luimneach an tseachtain seo caite.
Ó chlé: Skylyn Ní Mháille-Breathnach, Seán Ó Gallchobhair agus Oisín Ó Coisdealbha
Gradam Áras Chois Fharraige
Ar an Aoine seo caite, 8 Nollaig, bronnadh Gradam Áras Chois Fharraige ar Shadhbh Ní Chonghaile (Ardteist, Coláiste Chroí Mhuire 2017). Tá an gradam seo urraithe ag Áras Chois Fharraige, an Spidéal, agus ag Údarás na Gaeltachta. Bronntar é ar scoláire amháin altranachta gach bliain. Is fiú €1,000 an gradam ach chomh maith leis an airgead agus píosa álainn criostal, tugtar post páirtaimseartha don mhac léinn le linn dóibh a bheith saor ón gcolaiste. Ba é an Comhairleoir Seán Ó Tuairisc a rinneadh an bronnadh, labhair Tadhg Ó Conghaile ar son an Údaráis agus labhair Katie Ní Chualáin ar son an Árais.
Sadhb Ní Chonghaile ón Spidéal, lena tuismitheoirí Traolach agus Julie tar éis di glacadh le Gradam Áras Chois Fharraige, le gairid. Tá an gradam urraithe ag an teach altranais, Áras Chois Fharraige, agus Údarás na Gaeltachta.
Seachtain na Gaeilge
Tá ciste tacaíochta Sheachtain na Gaeilge ag glacadh le iarratais faoi láthair ar imeachtaí a bheith á reachtáil ón 1 – 17 Márta 2018. Glacfar le iarratais suas go dtí an Déardaoin seo chugainn, 21 Nollaig 2017. Cuirfear deontais bheaga ar fáil do ghrúpaí pobail chun imeachtaí beaga pobail a reáchtáil le linn Seachtain na Gaeilge le Energia, a bheidh ar siúl ón 1 – 17 Márta 2018. Tá tuilleadh eolais ar fáil ach dul go snag.ie/ciste/.
Léacht Staire sa Spidéal
Lochlainn Ó Tuairisg a bheas ag tabhairt léacht oíche amárach, 14 Nollaig, ar an ábhar ‘Muintir Mhic Giolla Phádraig sa Teach Mór san Ochtú hAois Déag’ i gColáiste Chonnacht, ag tosú ag 8.00pm.
Beidh léacht spéisiúil ar bun ar an Déardaoin seo, 14 Nollaig, i gColáiste Chonnacht, eagraithe ag Cumann Staire agus Seanchais Chois Fharraige, nuair a thabharfaidh Lochlainn Ó Tuairisg caint ar an ábhar ‘Muintir Mhic Giolla Phádraig sa Teach Mór san Ochtú hAois Déag’.
Tá alt le Lochlainn i mBISEACH 2017 faoin ábhar céanna. Bhí an léacht seo le bheith ann 3 seachtain ó shin ach cuireadh ar athló é ag an am.
I gColáiste Chonnacht a bheas an léacht ar bun agus tosóidh sé díreach ag 8.00pm.
Club Leabhar Chois Fharraige
Anocht is i dTigh Mholly, Indreabhán, a bheas an tíocht le chéile deireannach don bhliain 2017 ag Club Leabhar Chois Fharraige. CONAIRE MÓR, leabhar nua le Diarmuid Johnson, a bheas faoi chaibidil ag an gclub. Is as Cathair na Gaillimhe do Dhiarmaid. Chaith sé píosa ina chónaí i gCois Fharraige nuair a bhí sé ag obair leis an iris CUISLE, a bhíodh á fhoilsiú i gCasla. Anois tá sé lonnaithe sa Bhreatain Bheag.
Bhuaigh an leabhar seo Gradam Uí Shúilleabháin ag Oireachtas na Samhna i mbliana don chomhlacht foilsitheoireachta Leabhar Breac, atá lonnaithe ar an Teach Mór, Indreabhán.
Beidh an Club Leabhar ag tíocht le chéile san Athbhliain ar an gCéadaoin, 10 Eanáir, 2018, le leabhar eile a phlé.
Cumann Micheál Breathnach
Is ar an Satharn seo chugainn, 16 Nollaig, a bheas an Cruinniú Cinn Bhliana ag Cumann Micheál Breathnach. Tionólfar an cruinniú sa seomra ar chúl an tséipéil ag 5.00pm.
Ní bliain ró-mhaith a bhí ag an gCumann. Beidh an fhoireann sinsir peile íosghrádaithe go idirmheánach don chéad bhliain eile. D’éirigh leis an bhfoireann iománaíochta dul chomh fada leis an gCluiche Ceannais i ngrád Sóisear 1 don tríú bhliain as a chéile in aghaidh Saighleáin, ach buaileadh iad i mbliana.
Ar an gCéadaoin seo chugainn, 20 Nollaig, beidh ócáid ar bun ag an gCumann le gradaim agus boinn a bhronnadh ar na fóirne faoi aois, idir peil, iománaíocht agus peil na gcailíní.
Foireann Iománaíochta Chumann Micheál Breathnach faoi 13, le Sciath an Chontae a bronnadh orthu i mbliana.
Ar an gCéadaoin seo chugainn beidh na gradaim agus boinn á mbronnadh ar na foirne faoi aois, a chuaigh chun páirce le linn na bliana agus geansaí Gorm agus Bán na mBreathnaigh á chaitheamh acu.
Reilig Nua don Chnoc?
An tseachtain seo caite tháinig innealtóir amach ón gComhairle Chontae ag breathnú ar dhá shuíomh a bheadh feiliúnach le reilig nua as an bpíosa a fhorbairt do Pharóiste an Chnoic.
Tá Reilig an Chnoic gar de bheith lán agus teastaíonn é a leathnú nó reilig nua as an bpíosa a fhorbairt sa gceantar. Le píosa tá brú á chur ag Cumann Forbartha Chois Fharraige agus ag an gComhairleoir Seán Ó Tuairisg ar an gComhairle Chontae talamh feiliúnach a cheannach leis an bhfadhb a réiteach.
Chas innealtóir ón gComhairle Chontae le Cathaoirleach an Chumann Forbartha agus leis an gComhairleoir Seán Ó Tuairisg, an tseachtain seo caite le breathnú ar dhá shuíomh éagsúil sa gceantar.
Torthaí Spóirt
Sacar f13 (Roinn 2 ): Cois Fharraige 6, St. Bernard’s 3.
13 Nollaig 2017