Cartlann Nuachta: 14 Meán Fómhair 2016
14 Meán Fómhair 2016
‘Éirí Amach Chois Fharraige’
An Aoine seo a cuirfear tús le Oireachtas Chois Fharraige 2016, nuair a osclóidh Pádraig Breathnach taispeántas ealaíne. Go deireadh na míosa beidh saothar le scoth na n-ealaíontóirí ó Ghaeltacht Chonamara ar thaispeáint sa bhfoirgneamh céanna ina bhfuil oifig Oireachtas na Gaeilge lonnaithe, ar an eastáit tionsclaíoch i gCasla.
Chomh maith leis sin, ar an Aoine beidh grúpa ceoltóirí óga ag dul thart ó áit go háit ag cur flais-seisiún ar bun. Leanfaidh an fhéile ar aghaidh go ceann deich lá, ag críochnú ar an Domhnach, 25 Meán Fómhair, leis an dráma cáiliúil Boicíní Bhóthar Kilburn, curtha ar stáitse ag Aisteoirí an Spidéil.
Ar an Satharn agus ar an Domhnach, 17/18 Meán Fómhair, beidh seó ilmheánach, ‘Eirí Amach Chois Fharraige’ á chur ar stáitse i Seanscoil Sailearna. Tá an seó scríofa ag an údar agus aisteoir Joe Steve Ó Neachtain (ar dheis), le comóradh a dhéanamh ar bhunú Chumann Forbartha Chois Fharraige leathchéad bliain ó shin agus ar Éirí Amach na Cásca céad bliain ó shin.
Seo mar a chuireann Joe síos ar an seó atá scríofa aige: ‘Taispeántas físe agus aisteoireachta beo atá i gceist againn a chur i láthair an phobail leis an léiriú seo.’ Sa gcéad leath déanfar cuid de ghaolta na laochra a throid i 1916 atá ina gcónaí i gCois Fharraige in aithne don phobal le comóradh a dhéanamh ar an éacht a rinne a sinsear san Éirí Amach 1916.
Beidh an darna leath den seó dírithe ar 1966, caoga bliain tar éis an Éirí Amach, nuair a bunaíodh Cumann Forbartha Chois Fharraige. ‘Déanann muid iarracht léargas a thabhairt ar éifeacht a gcuid oibre agus na buaicphointí ar féidir le pobal muiníneach a bhaint amach nuair a oibríonn siad as lámha a chéile,’ a deir Joe Steve.
Tá éileamh mór ar an seó agus moltar do dhaoine ticéid a chur in áirithe in am roimh ré más féidir tré scéal a chur ag an seoladh ríomhphoist comoradh40@nullgmail.com nó glaoch ar uimhir 0838649519.
Tá na ticéid ar fáil don fhéile ó oifigí an Chomhar Creidmheasa ar an gCnoc agus ar an gCeathrú Rua, ó oifig Chomharchumann Sailearna sa tSeanscoil agus ó oifig Chomhlacht Forbartha an Spidéil. Tá bileogaí leis an gclár iomlán ar fáil anois le piocadh suas i siopaí agus áiteanna poiblí i nGaeltacht Chonamara.
Tuilleadh Eolais agus an Clár Iomlán: Oireachtas Chois Fharraige 2016.
Tá bileogaí leis an gclár iomlán ar fáil anois le piocadh suas i siopaí agus áiteanna poiblí i nGaeltacht Chonamara nó tré scéal a chur ag comoradh40@nullgmail.com, nó téacs ag 083 8649519.
Agus is féidir an clár iomlán a íoslódail mar PDF: Bróisiúr Oireachtas Chois Fharraige 2016.
Seán Ó Coisdealbha i bpáirt Jap i radharc ón dráma Boicíní Bhóthar Kilburn le Aisteoirí an Spidéil a bheas ar stáitse le linn Oireachtas Chois Fharraige 2016 [Pic: Seán Ó Mainnín].
Taispeántas Chois Fharraige – Na Torthaí
Eolas ar fad ar fáil anseo mar DOCX: Taispeántas Chois Fharraige – Na Torthaí
An Club Scannán
Sliocht as an scannán ‘Atlantic’ a bheas le feiceáil sa gClub Scannán.
Cuirfear tús an Déardaoin seo chugainn, 24 Meán Fómhair, le séasúr an Fhómhair den Chlub Scannán a bhíonn ar bun i Seanscoil Sailearna. Tá liosta spéisiúil scannán roghnaithe ag an gCoiste don séasúr: deich scannán ar fad ó thíortha éagsúla ag tosaí le ‘Marguerite’, ar an Déardaoin, 29 Meán Fómhair, ag 8.15pm. I measc na scannán ar an gclár tá ‘Atlantic’, an scannán faisnéise a rinne Richie O’ Donnell faoi cheist na bpobal iascaireachta atá á dhíothú de bharr polasaithe iascaireachta oifigiúla.
Tugann ballraíocht sa gClub Scannán ar €30 cead isteach do na scannáin go léir, nó tá cead isteach le fáil ar €8 ag an doras ar gach scannán. Is féidir liosta na scannán, chomh maith le eolas fúthu, a fháil ar an suíomh idirlíon www.clubscannan.ie.
Tuirbíní Gaoithe i gCuan na Gaillimhe
Is cosúil go raibh thart ar 500 aighneacht fáighte faoin Aoine seo caite ag an Roinn Chomhshaoil i dtaobh an iarratas a rinne Foras na Mara le méadú a dhéanamh ar an Ionad Tástála amach ón Spidéal.
Tús na bliana d’fhógair Foras na Mara go raibh uasghrádú á dhéanamh ar an láthair tástála i gCuan na Gaillimhe amach ón Spidéal, le go bhféadfaí ‘réimse gaireas fuinnimh in-athnuaite mara’ a lonnú ann. Bhí ‘tuirbíní gaoithe ar snámh’, i measc na nithe a bhí liostáilte san iarratas.
Tarraingíodh roinnt cruinnithe comhairleachain faoin iarratas agus eagraíodh cruinniú mór poiblí le gairid in Óstán na Páirce.
Chuir Cumann Forbartha Chois Fharraige aighneacht isteach faoi iarratas ag iarraidh go mbeadh fad deich mbliana ar a mhéad leis an léas ar an suíomh agus nach mbeadh cead ag Foras na Mara an léas a aistriú go dream príobháideach. D’iarr an Cumann Forbartha chomh maith nach mbeadh na tuirbíní gaoithe níos mó ná 25m os comhair leibhéal na farraige agus go ndéanfaí cinnte dhó nach mbeadh torann ó na muilte gaoithe ná soilsí ar an ionad tástála ag cur isteach ar dhaoine a bhfuil cónaí orthu sa gceantar.
Beidh ar an Roinn Comhshaoil dul tríd na aighneachtaí, aiseolas a lorg ó Foras na Mara futhu, sula ndéanfar cinneadh bealach amháin nó bealach eile.
Seó Puipéid ar Camchuairt in Indreabhán
Níor stop gaoth ná báisteach scoláirí idirbhliana Choláiste Cholmcille, Dé hAoine seo caite, nuair a thug siad cuairt ar Scoil Sailearna agus ar an Ionad Tacaíochta Teaghlaigh leis an seó puipéid “Na Trí Muicín”. Chuir siad dhá seó ar siúl sa scoil náisiúnta, ceann do rang na naíonáin bheaga agus ceann do rang na naíonáin mhóra, sula ndeachaigh siad chuig an Ionad Tacaíochta, áit a raibh na páistí ar fad ar bís chun an seó a fheiceáil. Casadh dreas ceoil chomh maith, canadh cúpla amhrán agus chuir siad taispeántas damhsa ar fáil do na páistí. Bhain chuile dhuine an-sásamh as agus ghealaigh sé lá dorcha do scoláirí óga Chois Fharraige.
Seisiún Ceoil na nDéagóirí
Thosaigh Seisiún Ceoil na nDéagóirí ar an Satharn seo caite sa Droighneán Donn, An Spidéal, agus beidh sé ag leanacht ar aghaidh gach Satharn san áit chéanna ó 7.00 go 8.00pm.
An Aoine seo chugainn beidh na ceoltóirí óga ar camchuairt thart ar Chois Fharraige i mionbhus ag cur flais-seisiúin ceoil ar fáil in áiteacha éagsúla sa gceantar mar chuid den Oíche Chultúir. Beidh na ceoltóirí óga ag bailiú le chéile ag an gCrann Taca, ar chúl Shéipéal an Chnoic, ag 6.00pm ar an Aoine, 16 Meán Fómhair. Tuilleadh eolais: 087-2669731.
SPLANC ar an gCeathrú Rua
Tá beirt mhúinteoirí nua tosaithe ag obair le Tuismitheoirí na Gaeilge ar an scéim SPLANC.
Beidh Fil Uí Dhubhghaill i mbun na ranganna drámaíochta gach Luan agus beidh an fear óg, Rónán Ó Conghaile ó Leitir Móir na Coille, i mbun na ranganna amhránaíochta ar an sean-nós gach Máirt agus na ranganna damhsa ar an sean-nós Dé Céadaoin. Fear óg ildánach é Rónán agus an iliomad duaiseanna buaite aige i gcomórtais éagsúla damhsa agus amhránaíochta – go deimhin sé seaimpín reatha damhsa an oireachtais é!
Beidh Sorcha Ní Chéide ar ais arís i mbliana ag plé leis na ranganna damhsa uilig.
Tá an clárú ar bun do na ranganna uilig faoi láthair. Le áit a chinntiú nó le tuilleadh eolais a fháil níl le déanamh ach ríomhphost a chur ag tuismitheoirinagaeltachta@gmail.com nó glaoch ar an uimhir 091 869571.
Tuismitheoirí na Gaeltachta
Tá scéim á reáchtáil ag Tuismitheoirí na Gaeltacht arís i mbliana le deis a thabhairt do ghasúir in aois bunscoile páirt a ghlacadh i gcomórtais de chuid Oireachtas na Gaeilge. Ag díriú ar na comórtais seo a leanas a bheas an scéim: Scéalaíocht, Aithriseoireacht, Agallamh Beirte agus Lúibíní.
Caithfear gasúir a chlárú do na comórtais ag oíche eolais, a bheas ar bun Dé Sathairn, 17 Meán Fómhair (díreach roimh an gcéad cheardlann) nó trí theagmháil a dhéanamh roimhe sin tré ríomhphost a chur ag tuismitheoirinagaeltachta@gmail.com nó glaoch ar an uimhir 091 869571. Beidh na ranganna féin ar bun uair sa tseachtain ón 3 Deireadh Fómhair ar aghaidh, san ionad atá ag Tuismitheoirí na Gaeltachta sa bhfoirgneamh ar chúl na leabharlainne ar an gCeathrú Rua.
I gCill Áirne a bheas an tOireachtas ar bun i mbliana, ar an 3,4 & 5 Samhain.
Postanna Caillte ar an Tulach
Tá 35 post caillte i gCois Fharraige de bharr an cinneadh atá déanta ag an gcomhlacht Fintrax na seirbhísí próiseála sonraí atá ar bun i bPáirc Gnó na Tulaí a bhogadh go dtí Warsaw sa bPolainn.
Bunaíodh Fintrax sa mbliain 1985, ag plé le íocaíochta airgeadais. Deireadh na bliana seo caite díoladh an comhlacht Fintrax le comhlacht atá lonnaithe sa bhFrainc. Tar éis don chomhlacht athbhreithniú a dhéanamh ar a gcuid gnaithí, socraíodh cuid den obair a dhéantaí sa monarchan ar an Tulach a aistriú go dtí an Pholainn.
Ach dúradh go raibh sé i gceist ag Fintrax, mar sin féin, daoine eile a earcú sa bPáirc Gnó ar an Tulach agus i nGaillimh, a bheidh ag plé le cúrsaí teicneolaíochta faisnéise agus airgeadais. Nuair a cuireadh an cheist ar Fintrax sa Tulach cé mhéad duine a bheadh fostaithe i mBaile na hAbhann ag an gcomhlacht, tugadh uimhir i Sasana dúinn le glaoch air.
Camógaí Chois Fharraige
Foireann Mionúr Chois Fharraige a bhuail Liam Mellows an Satharn seo caite.
Ar chúl, ó chlé: Tomás Ó Neachtain (Bainisteoir), Becky Ní Éallaithe, Rosa Nic Dhubhghaill, Laoise Bhreathnach, Anna Ní Ódhráin Ní Mhurchú, Sorcha Ní Fhrighil, Bláithín Ní Chonghaile, Ailbhe Ní Neachtain, Máirtín Ó Dubhghaill (Bainisteoir).
Chun tosaigh, ó chlé: Áine Ní Laoi, Éabha Ní Chonláin, Tiffany Ní Choistealbha, Máire Ní Fhrighil, Sinéad Ní Chonbhubhair agus Grainne Ní Ghaoithín. Tá Fionnuala Ní Gruinéil in easnamh ón bpictiúr ach bhí sí ag imirt chomh maith.
Bhí tús maith ag foireann camógaí Chois Fharraige sa gcéad chluiche sa gcomórtas mionúir ar an Satharn seo caite, agus iad ag imirt in aghaidh Liam Mellows. Cé go ndeachaigh foireann na Rinne Móire chun tosaigh le cúl go luath sa gcéad leath, níor thóg sé i bhfad ar chailíní Chois Fharraige an láimh in uachtar a fháil agus ag leath am bhí foireann na Gaeltachta chun cinn leis an scór 3 – 9 in aghaidh 1 – 4.
Sa darna leath bhí Cois Fharraige ag imirt in aghaidh na gaoithe, ach ní raibh na cosantóirí baile in ann smacht a chur ar na deirfiúracha Máire agus Sorcha Ní Fhrighil.
D’imir Sinéad Ní Chonchubhair go maith sa gcúl agus bhí na cosantóirí Tiffany Ní Choistealbha agus Éabha Ní Chonluain thar barr ar fad.
Rinne foireann Chois Fharraige faoi 9 go maith ar an Domhnach nuair a bhuail siad Cill Íomair le dhá chúl.
Torthaí Spóirt na Seachtaine Seo
-
Peil (Sinsir): Ml. Breathnach 1 – 05, Cortoon Shamrocks 2 – 11.
-
Camógaí (Mionúr): Cois Fharraige 3 – 19, Liam Mellows 2 – 08.
-
Camógaí f 9: Cois Fharraige 4 – 02, Cill Íomair 2 – 00.
-
Iomáint f12: Bearna/Na Forbacha 2 – 02, Gort 6 – 07.