Cartlann Nuachta: 15 Samhain 2017
BISEACH 2017 sna Siopaí
Tá eagrán na bliana seo den iris BISEACH ar fáil anois. Cumann Forbartha Chois Fharraige a fhoilsíonn BISEACH go bliantúil, le cúnamh deontais ó Roinn na Gaeltachta.
Eagrán speisialta atá ann i mbliana mar go bhfuil sé 50 bliain ó foilsíodh an chéad eagrán den iris i 1967.
In eagrán na bliana seo tá meascán breá ábhar ann agus neart grianghrafanna, idir sean agus nua. Tá stair na háite ann, idir alt ar Mhuirísigh an Spidéil, scríofa ag Seán Ó Neachtain, agus alt ó Lochlainn Ó Tuairisg faoi mhuintir Mhic Ghiolla Phádraig, dream mór le rá tráth a thug an t-ainm don baile fearann An Teach Mór.
Tá alt san iris chomh maith, bunaithe ar agallamh a cuireadh ar Phríomhfheidhmeannach nua-cheapaithe ar Údarás na Gaeltachta, Micheál Ó hÉanaigh, arb as Boston, Cárna agus An Lochán Beag é.
Tá alt breá scríofa ag Máiréad Ní Chonaola faoi na himeachtaí éagsúla a bhí ar bun le linn Cuimhneachán an ‘Mine’, mí Meithimh seo caite, nuair a eagraíodh cuimhneachán ar an naonúr a maraíodh ar chladach an Locháin Bhig ar an 15 Meitheamh 1917.
Tá cur síos ar cheantar Chois Fharraige mar a bhí 50 bliain ó shin, bunaithe ar mhíreanna a tógadh as na nuachtáin ag an am.
Tá pictiúir de chuid mhaith fóirne spóirt, as ceantar Chois Fharraige, ar éirigh go maith leo i gcaitheamh na bliana.
Iris 72 leathanach atá ann, luach airgid maith airgid ar €5. Ar an gclúdach, tá pictiúr breá de phobal Chois Fharraige ag máirseáil síos Bóthair na Seáin taobh thiar den phíobaire, le haghaidh Aifreann Chuimhneacháin an ‘Mine’ mí Meithimh seo caite.
Beidh an iris le fáil an deireadh seachtaine seo sna siopaí áitiúla i gCois Fharraige. Is féidir ceann a fháil tríd an bpost ach seic nó ordú poist de luach €7.50 a chur ag BISEACH, Na hAille, Indreabhán, Co na Gaillimhe.
Beartla Sheáin Ó Cualáin (1906-1983)
I láthair ag seoladh leabhar filíochta le Beartla Sheáin Ó Cualáin (1906-1983) a mhair ar an Siáin Rua sa Spidéal.
Ó chlé: Conall Ó Murchadha (Clódóirí CL), Seáinín Bheartla Sheáin Ó Cualáin (mac an fhile), Máirín Bheartla Sheáin Ó Cualáin (iníon an fhile) agus Mike P. Ó Conaola (a bhailigh is a chuir eagar an leabhar).
Cinneadh faoin bPlean Teanga
Is ar an Luan seo chugainn, 20 Samhain, a dhéanfar cinneadh i gCois Fharraige faoin bPlean Teanga. Cé gur ghlac Aire na Gaeltachta le Plean Teanga Chois Fharraige dhá mhí ó shin, níl Údarás na Gaeltachta ag tairiscint ach 40% den mhaoiniú a theastódh leis an bplean a chur i bhfeidhm ina iomlán and trian den fhoireann, duine in áit triúr.
Chas ionadaithe ó Choiste an Fhóram Pleanála Teanga do cheantar Chois Fharraige le oifigigh ó Údarás na Gaeltachta agus ó Roinn na Gaeltachta ar an Déardaoin seo caite, féachaint an bhféadfaí tíocht ar réiteach maidir le maoiniú a chur ar fáil leis an bpleana chur i bhfeidhm.
Ag deireadh an chruinniú, a mhair dhá uair an chloig, d’iarr oifigigh Roinn na Gaeltachta níos mó ama le macnamh a dhéanamh ar an méid a bhí cloiste acu.
Tá cruinniú de Fhóram Chois Fharraige um Pleanáil Teanga beartaithe don Luan, 20 Samhain, sa gCrann Taca (ITT), Indreabhán, ag a dtabharfar tuairisc iomlán faoin staid reatha maidir le feidhmiú Phlean Teanga Chois Fharraige, agus ar aon dul chun cinn atá déanta san idirbheartaíocht leis an Údarás agus le Roinn na Gaeltachta.
Rás 5k ar an gCeathrú Rua
Gasuir rang 4, 5 agus 6 ó Scoil Ros a’ Mhíl ag glacadh páirt i rás 5k a bhí ar siúl ag Scoil Chuimsitheach Chiaráin ar an gCeathrú Rua le gairid.
Ó chlé: Aliaya Ní Ghrianain, Kate Nic Dhonnacha, Cian Breathnach, Eoin Ó Coistealbha, Marcus Ó hÉalaithe, Cormac Mac Donnacha, Keelan Mac Donnacha, Paul Bheilbigh, Sean Ó Nia, Caoimhe Ní Chualain, Elisha Herbert, Éabhadh Nic Dhonnacha, Róise Ní Mhurchú.
Cruinniú ar an Spidéal
Reachtáladh Comhlacht Forbartha an Spidéil, cruinniú poiblí sa Leabharlann an tseachtain seo caite, le plé a dhéanamh ar roinnt nithe atá ag déanamh imní don phobal. Bhí 31 duine i láthair. Seo cuid de na nithe a pléadh ag an gcruinniú:
Staideanna Bus: Tá stad agus scáthlán bus á lorg i lár an tsráidbhaile do dhaoine atá ag fanacht ar bhus ag dul i dtreo na Gaillimhe. Tugadh le fios go bhfuil Bonneagar Iompar na hÉireann ag breathnú ar shuíomh taobh le Scoil Éinne.
Cosán Coisithe idir an Dá Thrá: Tá iarrachtaí ar bun i gcónaí an cosán coisithe cois cladaigh a chríochnú sa gcaoi is go mbeifear in ann siúl idir Trá na mBan agus Trá na Céibhe. Caithfear réiteach a fháil ar an gceist faoi stádas an talaimh agus faoin mbealach a ndéanfar agus a airgeadófar an obair.
Scéim Athnuachan Baile: Tá €64,000 le caitheamh ag an gComhairle Chontae faoin Scéim Athnuachan Baile ar na cosáin sa Spidéal ó Tigh Mhic Phroinnsias go Stáisiún na nGardaí agus áiteacha eile atá contúirteach ar an sráidbhaile.
Trá na Céibhe: Níor glanadh Trá na Céibhe i 2017. Tá Comhlacht Forbartha an Spidéil ag iarraidh ar an gComhairle Chontae an trá a ghlanadh roimh dheireadh Bealtaine chuile bhliain.
Séarachas: Tugadh le fios go bhfuil Uisce Éireann sásta castáil leis an gComhlacht Forbartha leis an scéim séarachais atá beartaithe don tsráidbhaile a phlé.
The Informer sa tSeanscoil
Ar an Déardaoin seo, 16 Samhain, beidh scannán an-speisialta á thaispeáint i Seanscoil Sailearna, ag tosú ag 8.15pm, scannán a rinneadh den leabhar cáiliúil ‘The Informer’, a scríobh an tÁrannach Liam Ó Flatharta i 1924. Baineann an scéal le Cogadh na Saoirse (1919 – 1921). Rinne John Ford scannán den leabhar i 1935, ar a bronnadh 4 Oscar ag an am.
Ach roimhe sin, i 1929, rinne fear darb ainm Arthur Robison scannán den leabhar ‘The Informer’ agus sé sin an scannán a bheas á chur ar an scáileán mór ar an Déardaoin seo. Scannán dubh agus bán atá ann.
Tá an taispeántas den scannán eagraithe ag Cumann na bhFlaitheartach i gcomhar le Club Scannán Sailearna, an club scannán a thaispeánann scannáin gach Déardaoin sa tSeanscoil.
Scéim Fostaíocht Pobal Chois Fharraige
Tá folúntaisí le líonadh anois ar Scéim Fostaíocht Pobal Chois Fharraige. Tá obair ar an bpáirc i gceist sa scéim seo, chomh maith le obair le Tearmann Éanna agus leis an gCrann Taca.
Má tá suim agat ann déan teagmháil le Tadhg Tim ag an uimhir 087 259 25 60.
Siamsán na nÓg i gCill Chiaráin
Beidh Siamsán na nÓg, eagraithe ag Tuismitheoirí na Gaeltachta, ar bun ar an Satharn seo chugainn, 18 Samhain, i Halla Chill Chiaráin ag tosú ag 3pm.
Beidh an t-aisteoir agus an léiritheoir Marc Mac Lochlainn ann leis na gasúir a stiúradh agus beidh cúntóirí ar fáil chomh maith.
Ar ndóigh sí an Ghaeilge teanga an siamsáin, ar ócáid í don teaghlach uilig agus ní mór do thuismitheoir nó duine fásta fanacht leis na gasúir.
Oíche Mhór sa bPoitín
Foireann Mionúir Chumann Micheál Breathnach, buaiteoirí Chraobhchomórtas na Gaillimhe 1976.
Ar chúl: Éinde Ó Foighil (An Cnoc), Tony Tim Ó Conghaile (An Cnoc), Tomás Ó Donnchú (An Teach Mór), Eddie Ó Finnneadha (An Tuar Beag), Máirtín Ó Coistealbha (Cor na Rón), Joe Ó hÉinniú (An Lochán Beag), Pádraig Ó Flatharta (An Lochán Beag), Colm Ó Conghaile (Bánrach Bán), Peadar a’ Gabha Ó Cualáin (Na Creagáin), Pádraic Mhaidhc Ó Conghaile (An Cnoc), Éamonn Cotter (Bainisteoir).
Chun tosaigh: Máirtín Ó Conaire (Cor na Rón), Micheál Ó Foighil (An Cnoc), Tomás Ó Conghaile (An Caorán), Máirtín Beag Ó Cualáin (Cor na Rón), Pat Ó Cualáin (Cor na Rón), captaen, Bertie Ó Coistealbha (Na Creagáin), Micheál Ó hÉinniú (An Lochán Beag), Larry Ó Cualáin (Cor na Rón), Pete Phatsaí Ó Féinneadha (An Lochán Beag).
Beidh oíche mhór ceiliúrtha don fhoireann seo, agus don fhoireann mionúir ó 1977, sa bPoitín Stil ar an Aoine seo, 17 Samhain.
Ar an Aoine seo, 17 Samhain, beidh oíche mhór ceiliúrtha sa bPoitín Stil, Indreabhán ag Cumann Micheál Breathnach, in ómós don fhoireann mionúir an chumainn, ar éirigh leo Craobh an Chontae a bhuachaint dhá bhliain as a chéile, 1976 agus 1977.
Go gairid ina dhiaidh sin ardaíodh stádas an fhoireann peile go sinsear, tar éis a bheith sa ngrád sóisear ón mbliain a athbhunaíodh an club i 1966.
Tá cúis ceiliúrtha eile ag Cumann Micheál Breathnach i mbliana chomh maith. Tá sé leathchéad bliain ón uair a d’imir Cumann Micheál Breathnach an chéad chluiche peile i gcomórtas contae, tar éis a athbhunaithe, nuair a chas peileadóirí ó Pharóiste an Chnoic le Naomh Micheál na Gaillimhe sa gcéad bhabhta den sraith-chomórtas sóisear ar an bPáirc Theas, i gCladach na Gaillimhe ar an 5 Márta 1967. (Tá an t-eolas seo tógtha ó alt a foilsíodh sa gcéad eagrán den iris BISEACH, atá le léamh in athuair in eagrán na bliana seo den iris, atá díreach foilsithe.)
Ag an ócáid ceiliúrtha ar an Aoine sa bPoitín Stil, beidh an grúpa CILLÍN ag cur an cheoil ar fáil. Cuirfear tús le himeachtaí na hóiche ag 8.00pm.
Torthaí Spóirt
Peil (Sinsir): Ml. Breathnach 2 – 06, Kilkerrin-Clonberne 1 – 11.
Iomáint (Idirmheánach): Spidéal 5 – 07, Oranmore-Maree 8 – 18.
15 Samhain 2017