Cartlann Nuachta: 17 Eanáir 2018
An Spidéal Míshásta
Tá litir seolta ag Comhlacht Forbartha an Spidéil ag polaiteoirí an cheantair ag cur a mhíshástacht in iúl maidir leis an Athrú 2(b) ar Phlean an Chontae atá beartaithe ag Comhairle Chontae na Gaillimhe. Deireann an litir nach bhfuil ‘pobal an Spidéil agus pobal cheantar Chois Fharraige pioc sásta nach raibh aon chomhairliúchán poiblí nó eolas poiblí scaipithe sa gceantar’ mar a thárla i 2008 agus 2013 maidir le leasaithe ar Phlean an Chontae ag an am sin.
Cuireann an litir i leith rannóg pleanála an Chomhairle Chontae go ndearna siad na leasaithe ar Phlean an Chontae ‘a shleamhnú tríd i ngan fhios don phobal le linn saoire na Nollag 2017’ agus gur tugadh ‘fuinneog ama ró-ghearr’ chun aighneachtaí a sheoladh isteach.
Deireann an litir nár tugadh faoi deara go dtí an lá a raibh aighneachtaí le seoladh isteach faoin Athrú 2(b) go raibh limistéar pleanála Sráidbhaile an Spidéil laghdaithe 30% de bharr athrú na teorann. Deireann an litir a seoladh ag na polaiteoirí áitiúla go bhfuil ‘impleachtaí móra ag an moladh seo ar fhorbairt agus inmharthanacht an Spidéil’ agus gur athraíodh teorainn pleanála an tsráidbhaile ‘gan aon eolas tugtha don phobal tríd na meáin nuachta clóite, raidió, teilifís nó fógraíocht poiblí ná gan cruinniú le ionadaí poiblí ná gan aon bhealach teagmhála eile leis an bpobal ó Chomhairle Condae na Gaillimhe’.
Tá aighneacht déanta ag Comhlacht Forbartha an Spidéil ag iarraidh ar an gComhairle Chontae Athrú 2(b) ‘a chur ar leataobh’ agus plean iomlán nua Gaeltachta a ullmhú don tréimhse 2018 – 2021 ‘tar éis próiséas oscailte eolais agus comhairliúchán poiblí’. Idir an dá linn moltar leanacht le Plean Áitiúil na Gaeltachta 2008 – 2018.
Tá aighneacht déanta ar an gComhairle Chontae chomh maith ag Cumann Forbartha Chois Fharraige agus ag Comharchumann Sailearna, ag iarraidh go ndéanfaí an tAthrú 2(b) a tharraingt siar agus síneadh ama a thabhairt do Phlean Áitiúil na Gaeltachta 2008 – 2018.
Sé an chéad chéim eile sa bpróiséas ná go ndéanfaidh Príomhfheidhmeannach an Chomhairle Chontae na haighneachtaí a mheas agus tuairisc a chur os comhair cruinniú den Chomhairle Chontae mí na Márta. Ag deireadh thiar is faoi na comhairleoirí a bheas sé an cinneadh a dhéanamh faoin Athrú 2(b) a tharraingt siar, mar atá iarrta ag eagraíochtaí pobail i gCois Fharraige.
Is féidir an aighneacht Chumann Forbartha Chois Fharraige a íoslódail mar PDF thíos.
Aighneacht Chríochnúil ón gCumann Forbartha faoi Athrú 2(b)
Is féidir tíocht ar Phlean Forbartha an Chontae mar PDF anseo thíos nó ar shuíomh an Chomhairle Chontae.
Ceoltóirí Óga Chois Fharraige
Ceoltóirí Óga Chois Fharraige i mbun cleachtadh don cheolchoirm a bheas ar bun sa Taibhdhearc ar an Domhnach seo chugainn, 21 Eanáir, ar mhaithe le airgead a bhailiú le haghaidh Fleadh Ceoil an Chontae.
Tosóidh an ceolchoirm ag 2.30pm.
Tá cuireadh faighte ag Ceoltóirí Óga Chois Fharraige páirt a ghlacadh sa tsraith ceolchoirmeacha atá á n-eagrú ag Comhaltas Ceoltóirí Éireann sa Taibhdhearc an deireadh seachtaine seo chugainn. Eagraítear an ócáid seo ‘chuile bhliain chun airgead a bhailiú do Fhleá Cheoil an Chontae agus chun ceiliúradh a dhéanamh ar éachtaí na mball ag fleánna ceoil an chontae, Fleadh Chonnacht agus ag Craobh na hÉireann.
Ghlac gasúir Chois Fharraige páirt i gcomórtais éagsúla na Fleá sa mbliain 2017 agus ní folamh a bhí amhránaithe óga an cheantair ar a bhfilleadh ar Chois Fharraige dóibh. Orthu sin a ghnóthaigh duaiseanna i gCraobh na hÉireann bhí Colm Ó Curraoin, a bhuaigh an sean-nós f12 (buachaillí) agus Caoilte Canny a tháinig sa dara háit; Damhnait Ní Fhátharta a bhuaigh an sean-nós f12 (cailíní) agus Róisín Ní Raifeartaigh a tháinig sa dara háit; Fodhla Ní Bhraonáin a tháinig sa dara háit sa sean-nós f15 (cailíní) agus Deirdre Ní Churraoin a bhuaigh an comórtas sa gcomhrá Gaeilge. Is go Cois Fharraige a chuaigh an chéad áit sa sean-nós os cionn 18 freisin, mar a thug Gráinne Ní Fhátharta an svae léi sa gcomórtas sin.
Bronnadh duaiseanna ar na ceoltóirí óga ag Fleá an Chontae freisin agus, le cúnamh Dé, cuirfear leis an rannpháirtíocht agus leis na gradaim amach anseo mar tá an-bhorradh tagtha faoi chúrsaí ceoil i gCois Fharraige le roinnt blianta anuas, a bhuíochas leis na múinteoirí, na tuismitheoirí, na scoileanna agus na heagraíochtaí a thugann ‘chuile thacaíocht agus spreagadh don dream óg ceird an cheoil a chleachtadh. Tháinig breis is 50 ógánach le chéile an Domhnach seo caite sa gCrann Taca do chéad seisiún na bliana agus beidh siad ar fad páirteach sa gceolchoirm Dé Domhnaigh seo chugainn ag 2.30 pm. Ina thús atá siad!
Cinneadh faoin Óstán Curtha Siar
Tá cinneadh pleanála faoin óstán nua agus na tithe atá beartaithe a thógáil i mBaile an Domhnalláin ar imeall An Spidéil curtha siar go an 23 Márta. Bhí an cinneadh ceapaithe a bheith déanta an deireadh seachtaine seo caite, ach d’fhógair an Chomhairle Chontae go raibh níos mó ama ag teastáil leis an iarratas a scrúdú.
Tá os cionn dhá scór aighneacht curtha ag an gComhairle Chontae faoin iarratas ón gcomhlacht Baile an Domhnalláin Teo., a bhformhór ar son óstán a thógáil ar an láthair ach cuid acu ag ceistniú an bhfeileann méid an óstáin agus an dearadh don cheantar. Tá aighneacht curtha isteach ag Údarás na Gaeltachta ag iarraidh ar an gComhairle Chontae a chinntiú go ndéanfar an Ghaeilge a thógáil san áireamh agus an t-iarratas á mheas.
Óstán le 81 seomra leapan agus 8 dteach cónaithe atá beartaithe don suíomh atá soir ón gCeardlann agus trasna ón trá.
Chas Ronán Bairéad is a bhean, Siobhán Denvir, ón gcomhlacht Baile an Domhnalláin Teo, an comhlacht atá ag iarraidh cead pleanála don óstán, le grúpaí éagsúla sa Spidéal an tseachtain seo caite, Comhlacht Forbartha an Spidéil san áireamh.
Léacht Staire sa Spidéal
An t-údar Cormac Ó Comhraí ag síniú a leabhar nua, “Sa Bhearna Bhaoil: Gaillimh 1913-1923″ do Phádraig Ó Baoill ag an seoladh i Siopa Charlie Byrne’s, Gaillimh. [Pic: Seán Ó Mainnín]
Beidh léacht spéisiúil ar bun anocht, an Déardaoin seo, 18 Eanáir, i gColáiste Chonnacht, An Spidéal, eagraithe ag Cumann Staire agus Seanchais Chois Fharraige, nuair a thabharfaidh Cormac Ó Comhraí caint ar an ábhar ‘Dílseoirí Chontae na Gaillimhe agus an Réabhlóid 1913-23’.
Is staraí aitheanta é Cormac Ó Comhraí, atá ina chónaí sna Forbacha agus atá ag múineadh staire i Scoil Chuimhsitheach Ciaráin ar an gCeathrú Rua.
Is saineolaí é ar an tréimhse 1913 – 1923 agus tá cúpla leabhar óna lámh foilsithe, ina measc an leabhar ‘Sa Bhearna Bhaoil: Gaillimh 1913-1923’, ina bhfuil cur síos cuimsitheach ar Chogadh na Saoirse i nGaillimh.
I gColáiste Chonnacht a bheas an chaint ar bun anocht agus tosóidh sé díreach ag 8.00pm díreach.
‘Just Eat It’
Ar an Luan seo chugainn beidh an scannán ‘Just Eat It: A Food Waste Story’ á thaispeáint i Scoil Sailearna, Indreabhán, ag tosú ag 8.15pm. Tá an scannán á thaispeáint an mhí seo i 13 ionad ar fud na tíre mar chuid den fheachtas ‘Stop Food Waste’ atá ar bun ag an eagraíocht cosaint timpeallachta an EPA.
Sa scannán scrúdaítear an cheist faoin méad beatha a chuirtear amú i ngach staid den phróiséas bia, ón bhfeirm go dtí an bord.
Beidh €5 á ghearradh ar an doras agus tabharfar aon airgead a bhailítear isteach don Chumann Uinsionn de Pól áitiúil sa gCeathrú Rua.
Cumann Micheál Breathnach
Tá clárachán don bhliain 2018 ar oscailt anois ag Cumann Micheál Breathnach agus is féidir ballraíocht a ghlacadh ar líne ach dul ag an suíomh www.michealbreathnach.ie.
Tá Cathaoirleach nua ar an gcumann i mbliana, an Ciarraíoch Muiris Mac Gearailt, atá ag múineadh scoile sa gCeathrú Rua agus ina chónaí ar an gCnoc le fada an lá.
Seo leanas na hoifigigh ar fad a roghnaíodh don bhliain 2018:
Uachtarán: Timín Joe Tim Ó Curraidhín.
Cathaoirleach: Muiris Mac Gearailt.
Leaschathaoirleach: Gearóid Denvir.
Rúnaí: Frances Uí Churraoin.
Cisteoir: Páraic Joe Joe Mac an Iomaire.
Oifigeach Meabhar Shláinte: Tomás Ó Gríofa.
Teachta do Bhord an Chontae: Gearóid Denvir.
Club Scannán Sailearna
Cuirfear tús le séasúr nua scannán i Seanscoil Sailearna ar an Déardaoin seo chugainn, 25 Eanáir, leis an scannán MARIE CURIE: THE COURAGE OF KNOWLEDGE, scannán faoin mbaneolaí ar a bronnadh dhá dhuais Nobel ag tús an 20ú aois mar aitheantas as a cuid oibre ar an úsáid tairbheach a d’fhéadfaí a bhaint as Radium.
Idir an Déardaoin seo agus an Cháisc, taispeánfar 10 scannán ó thíortha éagsúla ar fud an domhain ar an scáileán mór in Amharclann na Seanscoile.
Seo a leanas liosta na scannán atá roghnaithe don séasúr seo:
25/01/18 – Marie Curie: The Courage of Knowledge
01/02/18 – Heartstone
08/02/18 – Prince of Nothingwood
15/02/18 – Human Flow
22/02/18 – Murdar ag Mám Trasna
01/03/18 – Back to Burgundy
08/03/18 – Insyriated
15/03/18 – Rocky Ros Muc
22/03/18 – Loveless
29/03/18 – In Between
Tosaíonn na scannáin ag 8.15pm gach Déardaoin. Cosnaíonn ballraíocht sa gClub Scannán €35 agus tugann an ballraíocht cead isteach do gach ceann den 10 scannán sa séasúr. Bíonn ballraíochta ar fáil do lánúin ar €60 agus tá praghas laghdaithe ann do mhic léinn/daoine dífhostaithe ar €30. Is féidir ballraíocht a íoc ag an doras roimh an scannán ar an Déardaoin.
Tá liosta iomlán an tséasúir scannán le fáil ar an suíomh www.clubscannan.ie.
17 Eanáir 2018