Cartlann Nuachta: 22 Samhain 2017
BISEACH 2017
Tá rachairt mhór ar eagrán na bliana seo den iris BISEACH, a foilsíodh ar an Déardaoin seo caite ar an gclár Iris Aniar (RnaG). Faoin Domhnach bhí an iris díolta amach i roinnt de na siopaí i gCois Fharraige.
Tá breis cóipeanna curtha ar fáil do sna siopaí seo a leanas ón Domhnach: Tigh Durcáin ar an Tulach; Siopa an Phobail sa gCoill Rua, Siopa Mhic Phroinnsias agus Siopa Mháirtín O’ Donnell chomh maith leis An Spailpín Fánach agus Cló Iar-Chonnacht ar an Spidéal. Sna Forbacha tá sé ar fáil ó Shiopa Nigel Slemon agus i mBearna ó Shiopa Clarke (Supervalu).
Is féidir cóípeanna a fháil tríd an bpost chomh maith, ach seic nó ordú poist de luach €7.50, déanta amach i bhfábhar Chumann Forbartha Chois Fharraige, a sheoladh ag BISEACH, f/ch Seanscoil Sailearna, Indreabhán, Co na Gaillimhe.
Cumann Forbartha Chois Fharraige a fhoilsíonn BISEACH go bliantúil, le cúnamh deontais ón Roinn Oidhreacht, Cultúir agus Gaeltachta.
Cinneadh faoin bPlean Teanga
Bhí 22 ionadaí i láthair ó 17 d’eagraíochtaí atá gníomhach sa bpobal ag an gcruinniú a bhí ag Fóram Chois Fharraige um Pleanáil Teanga aréir (Luan, 20 Samhain) sa gCrann Taca in Indreabhán. Léiríodh díomá mór leis an tuairisc ón gCoiste Stiúrtha faoin gcruinniú le oifigigh ó Roinn na Gaeltachta agus Údarás na Gaeltachta, sa méid is nach raibh aon acmhainní breise á dtairiscint ag Roinn na Gaeltachta don Fhóram, leis an bPlean Teanga, atá ceadaithe agus faofa ag Aire na Gaeltachta do réir forálacha na reachtaíochta, a chur i bhfeidhm ina iomláine.
Is cúis imní don Fhóram go bhfuil an t-am ag sleamhnú thart agus géarghá le plean a bheas in ann dul i ngleic le riachtanais teanga an cheantair, ó Na Forbacha go Ros a’ Mhíl.
Aontaíodh teora ama a chur leis na comhráití idir an Fóram, An Roinn agus An tÚdarás. Glacadh le rún d’aonghuth go dtabharfaí go Nollaig 2017 do Roinn na Gaeltachta agus Údarás na Gaeltachta le tairiscint nua a chur ar an mbord, tairiscint ina mbeidh ardú substaintiúil ar an maoiniú bliantúil, chomh maith le leathnú ar na hacmhainní daonna a cheadófar don Fhóram.
Sa gcás nach mbeidh tairiscint shásúil tagtha ón Roinn roimh an Nollaig, socraíodh go mbeidh Coiste Stiúrtha an Fhóraim ag moladh do na heagraíochtaí atá páirteach ann, an Fóram Pleanála Teanga a scor ag deireadh na bliana.
Siamsán na nÓg i Ros a’ Mhíl
An t-aisteoir agus an léiritheoir Marc Mac Lochlainn
Beidh Siamsán na nÓg, eagraithe ag Tuismitheoirí na Gaeltachta, ar bun ar an Satharn seo chugainn, 25 Samhain, in Ionad Pobail Ros a’ Mhíl ag tosú ag 3.00pm.
Beidh an t-aisteoir agus an léiritheoir Marc Mac Lochlainn ann leis na gasúir a stiúradh agus beidh cúntóirí ar fáil chomh maith.
Ar ndóigh sí an Ghaeilge teanga an tsiamsáin, ar ócáid í don teaghlach uilig agus ní mór do thuismitheoir nó duine fásta fanacht leis na gasúir. Beidh cupán tae/caifé ar fáil ag na tuismitheoirí agus soláistí sláintiúla do na gasúir.
Léacht Staire sa Spidéal
Beidh léacht spéisiúil ar bun ar an Déardaoin seo, 23 Samhain, i gColáiste Chonnacht, eagraithe ag Cumann Staire agus Seanchais Chois Fharraige, nuair a thabharfaidh Lochlainn Ó Tuairisg caint ar an ábhar ‘Muintir Mhic Giolla Phádraig sa Teach Mór san Ochtú hAois Déag’. Tá alt le Lochlainn i mBISEACH 2017 faoin ábhar céanna.
I gColáiste Chonnacht a bheas an caint ar bun agus tosóidh sé díreach ag 8pm.
Club Leabhar Chois Fharraige
Is i dTigh Mholly, Indreabhán, ar an gCéadaoin, 13 Nollaig ag 9pm, a bheas an chéad tíocht le chéile eile ag Club Leabhar Chois Fharraige. CONAIRE MÓR, leabhar nua le Diarmuid Johnson a bheas á phlé.
Is athinsint bhríomhar bheoga atá in Conaire Mór ar an eipic Sean-Ghaeilge Togail Bruidne Da Derga — scéal a thosaíonn le rí á ghairmeadh de Chonaire agus a chríochnaíonn lena mharú brúidiúil ar bhruach na Dothra. Na hiontaisí ar fad atá i dtraidisiún na seanscéalta, tá siad ar fáil go flúirseach in imeachtaí an scéil, idir mhacghníomhartha Chonaire agus a theacht i réim, na blianta a raibh Éirinn faoi bhláth lena linn, agus an tuar báis nárbh fhéidir a shéanadh. Seo scéal nár insíodh i nGaeilge le beagnach míle bliain, ach tá Conaire Mór i réim anois arís ar deireadh.
Is é an file Diarmuid Johnson a rinne an t-athscríobh ar an mbuntéacs.
Bhuaigh an leabhar seo Gradam Uí Shúilleabháin ag Oireachtas na Samhna i mbliana agus tá sé ar fáil ó Leabhar Breac, ó Chló Iar-Chonnacht agus ón Spailpín Fánach ar an Spidéal.
Tá fáilte i gcónaí roimh bhaill nua sa gClub Leabhar.
Reilig Nua
Tá go dtí an Aoine seo ag úinéirí talún a chur in iúl don Chomhairle Chontae go mbeadh spéis acu suíomh a dhíol ar mhaithe le reilig nua a dhéanamh i gceantar Indreabháin.
Tá Reilig an Chnoic gar de bheith lán agus teastaíonn é a leathnú nó reilig nua as an bpíosa a fhorbairt sa gceantar. Is de bharr brú ón gCumann Forbartha agus ón gComhairleoir Seán Ó Tuairisg atá an Chomhairle Chontae sásta talamh feiliúnach a cheannach. Theastódh go mbeadh tuairim is acra sa bpaiste talún agus go mbeadh sé feiliúnach le doimhneacht mhaith ann agus é réasúnta tirim.
Má tá acra feiliúnach talún ag duine, tá sé éasca spéis a léiriú: glaoch a chur ar an gComhairle Chontae ag an uimhir 091 509558 faoin Aoine seo, 24 Samhain.
Silence sa tSeanscoil
Radharc as an scannán SILENCE, a rinne an stiúrthóir cáiliúil Martin Scorsese, a bheas á thaispeáint an Déardaoin seo, 23 Samhain, i Seanscoil Sailearna, Indreabhán, ag tosaí ag 8.15pm.
Ar an Déardaoin seo, 23 Samhain, beidh an scannán ‘SILENCE’ leis an sár-stiúrthóir Martin Scorsese á thaispeáint i Seanscoil Sailearna, ag tosú ag 8.15pm.
Tá an scéal seo suite sa seachtú haois déag. Tugann beirt shagart Íosánacha as an bPortaingéil faoi aistear contúirteach go dtí an tSeapáin ar thóir sagart (Liam Neeson), a thug droim láimhe don Chaitliceachas, más fíor do na scéalta. Freastalaíonn siad faoi rún ar na Críostaithe a chastar orthu, ach is dóibh féin is measa é má fhaigheann an samurai nó an lucht ceannais amach faoina ngníomhartha. Thug Martin Scorsese breis is 25 bliana ag plé leis an togra seo, a léiríodh den chéad uair sa Róimh i mí na Samhna seo caite, nuair a thug na léirmheastóirí ardmholadh dó. Is saothar machnamhach, corraitheach é seo faoi chúrsaí spioradálta agus nádúr an duine agus beireann sé barr ar shaothair eile de chuid an stiúrthóra cháiliúil.
Oíche Cheiliúrtha sa bPoitín
Breandán Ó Callaráin (ar dheis) ag bronnadh comhartha aitheantais ar Chóil Pheatsaí Ó Féinneadha, ag an ócáid ceiliúrtha a eagraíodh sa bPoitín Stil, le haghaidh foireann mionúr Chumann Micheál Breathnach, ar éirigh leo Craobhchomórtas na Gaillimhe a bhuachaint dhá bhliain i ndiaidh a chéile, i 1976 agus 1977.
Bhí slua maith bailithe le chéile ar an Aoine seo caite sa bPoitín Stil, Indreabhán, don cheiliúradh a bhí eagraithe ag Cumann Micheál Breathnach, in ómós do fhoireann mionúir an chumainn, ar éirigh leo Craobh an Chontae a bhuachaint dhá bhliain as a chéile, 1976 agus 1977.
Breandán Ó Callaráin a bhí mar aoi speisialta agus ba é a rinneadh bronnadh ón gcumann ar na foirne. Chaith Breandán, a d’imir le Gaillimh é féin tráth agus a bhí ina phríomhoide ar Choláiste Cholmcille, roinnt blianta ag traenáil leaids óga an cheantair. Bhí neart scéalta suimiúla le n’insint aige maidir leis na teaicticí a cuireadh i bhfeidhm fadó leis an gceann is fearr a fháil ar an lucht freasúra.
Seán Bán Breathnach a bhí ina Fhear a’ Tí ar an oíche agus léigh sé amach litir ó Phatrick Lorcán Ó Cualáin, captaen na mionúir 1976, ina raibh cur síos ar a chuid cuimhní sa gcumann.
Labhair Seosamh Ó hÉanaigh agus Cóil Ó Feinneadha freisin go geanúil ar na laethanta úd fadó sa gcumann. Bhronn Tadhg Ó Curraoin, cathaoirleach an cumainn, pláta inscríofa ar Bhreandán ag cur buíochas an chumainn agus an cheantair in iúl.
Tá Cumann Micheál Breathnach buíoch do gach duine a bhí i láthair le omós a thaispeáint do na laochra peile ón gCumann a rinne éacht faoi stiúr Éamon Cotter, dhá scór bliain ó shin.
Cuid de na himreoirí ón bhfoireann peile ar éirigh leo Craobhchomórtas Mionúr na Gaillimhe a bhuachaint dhá bhliain i ndiaidh a chéile do Chumann Micheál Breathnach, a bhí i láthair ag an gceiliúradh sa bPoitín Stil ar an Aoine seo caite.
Ó chlé: Peadar a’ Gabha Ó Cualáin (Na Creagáin), Pete Phatsaí Ó Feinneadha (Lochán Beag), Eddie Ó Finnneadha (An Tuar Beag), Micheál Ó Foighil (An Cnoc), Gerry Ó Curraoin (Púirthín), Seán Ó Loideáin (Sailethúna), Pádraig Mac Diarmda (Na hAille), Cóil Phatsaí Ó Féinneadha (An Lochán Beag), Tony Tim Ó Conghaile (An Cnoc), Bertie Bheaitlín Ó Coistealbha (Na Creagáin), Seán Lorcáin Ó Cualáin (Cor na Rón), Pádraig Ó Flatharta (An Lochán Beag), Larry Ó Cualáin (Cor na Rón), Joe Ó hÉinniú (An Lochán Beag).
Féile Chóilín Cliseam
An deireadh seachtaine seo chugainn a bheas Féile Chóilín Cliseam ar bun i dTír na nÓg, Indreabhán, ag tosaí ar an Déardaoin seo chugainn, 30 Samhain, le comórtas caitheamh saighid i dTír na nÓg, Indreabhán.
Seo thíos na príomhimeachtaí a bheas ar bun idir seo agus an Domhnach.
Comórtas Caitheamh Saighid, Déardaoin, 30 Samhain ag 8pm.
Comórtas Púil, Aoine, 1 Nollaig ag 8pm.
Comórtas Caitheamh Cruife, Domhnach, 27 Samhain ag 2pm.
Comórtas Amhránaíochta ar an Sean-Nós faoi 16: Domhnach, 3 Nollaig ag 4pm.
Comórtas Damhsa ar an Sean-Nós faoi 16, Domhnach, 3 Samhain ag 8pm.
Eagraítear an fhéile go bliantúil i gcuimhne ar Chóilín Cliseam, amhránaí ar an Sean-Nós, ón gCaisleán, Indreabhán.
Torthaí Spóirt
Sacar (Sóisear): Cois Fharraige 0, Baile an Chláir 1.
Sacar (faoi 13): Cois Fharraige 5, Corofin B 5.
22 Samhain 2017