Cartlann Nuachta: 23 Eanáir 2020
Laoch Eile Imithe
Joe Steve Ó Neachtain (1942 – 2020), a bhásaigh an deireadh seachtaine seo caite, ag breathnú ar doiciméid a bhain le Gluaiseacht Chearta Síbhialta na Gaeltachta, ag taispeántas i Seanscoil Sailearna anuraidh, a bhí eagraithe ag Cumann Forbartha Chois Fharraige i bpáirt le Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, mar chomóradh ar 50 bliain ó bunaíodh an Ghluaiseacht. Bhí Joe Steve ar duine de na bunaitheoirí.
[Pic: Seán Ó Mainnín]
Bhí Séipéal an Chnoic lán go béal arís Dé Céadaoin le slán a fhágáil le laoch eile. Trí seachtaine th’éis don boscadóir Johnny Phádraig Pheter Ó Conghaile a bheith curtha i Reilig an Chnoic, cuireadh a chara is laoch eile ann, Joe Steve Ó Neachtain ón gCré Dhubh, An Spidéal.
Bhí aithne ar Joe Steve ar fud na tíre, sna Gaeltachtaí ar fad agus i measc lucht na Gaeilge. Chaith sé a shaol i gCois Fharraige i measc an phobail as ar fáisceadh é, ag scríobh, ag cumadh, ag aisteoireacht agus ag agóidíocht nuair a theastaigh sin. Má tháinig borradh faoi Chois Fharraige, bhí cuid mhaith den bhuíochas ag dul do Joe Steve Ó Neachtain, fear nár sheas siar riamh nuair a bhí obair dheonach le déanamh ar son a pharóiste agus ar son na Gaeltachta.
Bhí baint aige le bunú Chumann Forbartha Chois Fharraige sa mbliain 1966 agus le Gluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta a bunaíodh sa mbliain 1969. Bhí sé bainteach chomh maith le Comharchumann Chois Fharraige, a chuir uisce sna tithe i gCois Fharraige tús na 1970aí. Bhí baint aige leis an stáisiún teilifíse bradach, Teilifís na Gaeltachta, a chur ar an aer.
Duine ildánach ab ea é: scríobh drámaí, geamaireachtaí do Phléaráca, gearrscéalta, úrscéalta, filíocht, scoraíochtaí agus agallaimh bheirte.
Is cailliúint mhór é do Chois Fharraige agus don saol Gaelach agus is cailliúint an-mhór é dá bhean chéile Máirín, agus dá chlann Luisne, Aisling agus Páid agus dá gharchlann a thug misneach dhó agus a chuir bród ina chroí go deireadh a shaoil. Suaimhneas sioraí leis. Níor chóir dearmad a dhéanamh go deo ar a rinne sé le saol níos fearr a chruthú i gCois Fharraige do gach duine a bhfuil cónaí orthu ann.
Alt le Joe Steve a foilsíodh san iris Biseach 2019 – Cá bhfuil ár dTriall?
Joe Steve Ó Neachtain le Dónal Ó Braonáin a sheol leabhar beatháisnéise Joe Steve, Mar a Bhí ar dTús, i dTigh Chualáin, Indreabhán, Nollaig 2018.
Is iad Cló Iar-Chonnacht a d’fhoilsigh an leabhar.
[Pic: Seán Ó Mainnín]
Olltoghchán: Cruinniú leis na hIarrthóirí
Na hiarrthóirí a sheas don Chomhairle Chontae sa toghcheantar Conamara Theas, Bealtaine 2019, agus a ghlac páirt sa gcruinniú poiblí i Seanscoil Sailearna, in éindí le Gormfhlaith Ní Thuairisg (RTÉ, Raidió na Gaeltachta), a bhí mar chathaoirleach ar an gcruinniú.
Ó chlé: Dáithí Ó Cualáin (FF), Kevin O Hara (SF), Pádraig Joe Joe Mac an Iomaire (FG), Tomás Ó Curraoin (RSF), Máirtín Lee (FF) agus MacDara Hosty (FF).
Tá an chuma ar an scéal go mbeidh cúigear déag iarrthóirí ag seasamh i nGaillimh Thiar san olltoghchán a bheas ar bun ar an Satharn, 8 Feabhra. Cúig shuíochán atá le líonadh i nGaillimh Thiar.
Tá cuireadh tugtha ag Cumann Forbartha Chois Fharraige don cúigear déag iarrthóirí teacht os comhair an phobail i Seanscoil Sailearna, ar an Máirt seo chugainn, 28 Eanáir, lena gcuid polasaithe a mhíniú agus le ceisteanna ón bpobal a fhreagairt. Gormfhlaith Ní Thuairisg ó RnaG, a bheas sa gcathaoir agus beidh fáilte roimh an bpobal tíocht agus ceisteanna a chur.
Plean Teanga Chois Fharraige
Beidh cruinniú tábhachtach ag Fóram Pleanáil Teanga do cheantar Chois Fharraige ar an gCéadaoin seo chugainn, 30 Eanáir 2020, san ITT, ar chúl Shéipeál an Chnoic, ag tosú ag 8.00pm. Is do na heagrais sa bpobail, a bhfuil ballraíocht tógtha acu sa bhFóram, atá an cruinniú ann le go ndéanfar Bord Stiúrtha na heagraíochta a roghnú.
Is faoin mBord Stiúrtha nua a bheas sé na socraithe a dhéanamh le Plean Teanga Chois Fharraige, chomh maith le Oifigeach Pleanála Teanga do cheantar Chois Fharraige a fhostú agus an plean teanga, atá aontaithe leis an Údarás agus leis an Roinn, a chur i bhfeidhm sa gceantar cois cósta idir Na Forbacha agus Ros a’ Mhíl.
Na Scannáin ar ais sa tSeanscoil
Radharc as an scannán Francach ‘A Faithful Man’ a bheas á thaispeáint i Seanscoil Sailearna, an Déardaoin seo, 23 Eanáir, ag tosú ag 8.15pm.
An Déardaoin seo, 23 Eanáir, cuirfear tús le séasúr nua de scoth na scannán ó thíortha éagsúla ar fud an domhain, i Seanscoil Sailearna, nuair a thaispeánfar A FAITHFUL MAN, scéal rómánsach atá suite i gcathair álainn Phárais.
Is féidir ballraíocht a fháil don séasúr ar €35 do dhuine aonair, nó €60 do lánúin, as a mbíonn cead isteach ag na scannáin go léir gan aon cheo eile a íoc. Bíonn €8 le íoc ar scannán amháin ag daoine gan bhallraíocht.
Tá liosta iomlán na scannán le fáil anois ar an suíomh idirlín WWW.CLUBSCANNAN.IE, mar aon le eolas fúthu.
Sacar Chois Fharraige
Ar an Domhnach seo chugainn, 26 Eanáir, beidh Cois Fharraige ag imirt Moore United, foireann ó Ros Comáin, sa gcéad bhabhta eile den Brennan Cup, comórtas idir na fóirne sacair i gCúige Chonnacht. Ar an gCanal, Ros a Mhíl, a bheas an cluiche ar bun, ag tosú ag 2.00.
Sa gcomórtas céanna ghéill foireann na Ceathrú Rua, Mac Dara, an cluiche a bhí le imirt acu an deireadh seachtaine seo caite in aghaidh Conn Rangers, foireann ó Mhaigh Eo. Tá siad amuigh as an gcomórtas.
Cumann Seanchais agus Staire
Paul Mc Ginley
Beidh ócáid spéisiúil an Déardaoin seo, 23 Eanáir, i gColáiste Chonnacht, An Spidéal, eagraithe ag Cumann Seanchais is Staire Chois Fharraige, nuair a thabharfaidh Paul Mc Ginley léacht dar teidil ‘Bóthair na Trá, An Chéad Chloch ar Pháidrín Chois Fharraige?’ Foilsíodh leabhar le Paul Mc Ginley anuraidh faoi stair Bhóthair na Trá.
Tosóidh an léacht, atá eagraithe ag Cumann Seanchais agus Staire Chois Fharraige, ag 8.00 pm.
‘Taoille, Tír, Todhchaí’ sa gCeathrú Rua
Ar an Máirt seo chugainn, 28 Eanáir, beidh léacht fíorspéisiúil á thabhairt ag Macdara Ó Cuaig in Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge ar an gCeathrú Rua faoin teideal ‘Taoille, Tír, Todhchaí’.
Muireolaí as Aill na Brún, Cill Chiaráin, Conamara, é Macdara Ó Cuaig a thosaigh ag iascach lena uncail agus é ina leaid óg.
Fuair sé a chuid oideachais i gConamara sula ndeachaigh sé chuig Ollscoil Na hÉireann, Gaillimh, lena bhunchéim sa Muireolaíocht a bhaint amach. As sin chuaigh sé chuig Ollscoil i gCorcaigh, áit ar bhain sé amach Ard-Diploma i mBainistiú Acmhainní Mara agus Céim Máistreachta. Tá sé ag obair le Foras na Mara le beagnach scór bliain mar chuid den chriú a dhéanann taighde agus measúnacht ar stoc éisc na tíre.
Is iomaí ábhar a bheas á tharraingt anuas ag Macdara – trá agus tuile, cladach, éisc, caomhnú na timpeallachta agus an nádúr atá ag na daoine leis an bhfarraige ina measc.
Tá an léacht eagraithe ag Cumann Béaloidis Chonamara agus tosóidh sé ag 8.00pm ar an Máirt seo chugainn, 28 Eanáir, in Acadamh na hOllscoilíochta Gaeilge ar an gCeathrú Rua.
Torthaí Lotó Chumann Micheál Breathnach
Ní raibh aon bhuaiteoir ar an bpota óir. Tarraingíodh na hainmneacha seo a leanas as an hata agus tá €50 an duine ag dul dóibh:
Maidhcín Dan Ó Droigheáin, Tuar Beag, An Spidéal.
Séamas King, An Lochán Beag, Indreabhán.
Duais an Díoltóra: Tigh Dhurcáin, Baile na hAbhann.
Dearbhán Tigh Durkin: Fiadh Ní Fheinneadha, Tír an Fhia.
Tá €19,000 sa bpota óir don chéad tarraingt eile.
Torthaí Spóirt
Sacar (faoi 16): Mac Dara 3, Craughwell Utd. 2.
Sacar (faoi 14): Bearna/Na Forbacha 2, Galway Hibs 1.
Sacar (faoi 12): Bearna/Na Forbacha 1, Corrib Celtic 1.