Cartlann Nuachta: 24 Feabhra 2021
Hup agus Cuisle
Ceoltóirí Óga Chois Fharraige i mbun cleachtadh
Tá neart spéise léirithe cheana féin sa tionscadal Covid atá á reáchtáil ag Ceoltóirí Óga Chois Fharraige i gcomhar le Cumann Forbartha Chois Fharraige. Tá taisce eolais á chur i dtoll a chéile faoi cheoltóirí, amhránaithe, damhsóirí, scríbhneoirí, scéalaithe agus ealaíontóirí ó Chois Fharraige, beo agus marbh.
Cheana féin tá roinnt ábhar tagtha isteach agus go leor teaghlaigh tar éis a chur in iúl go mbeidh siad ag bailiú ábhar le daoine muinteartha leo.
Beidh an saothar seo ar fad á chrochadh ar an suíomh www.coisfharraige.ie, áit a mbeidh an pobal áitiúil agus lucht suime an chultúir Ghaelaigh in ann teacht air, áit ar bith ar fud an domhain.
Tá tionscadail eile, an-chosúil leis ar bhealach, ar bun ag Traidphicnic atá ag clúdach ceantar níos leithne. ‘Hup am Baile s’Againne!’ an teideal atá air. Is féidir pictiúir, físeáin, logainmneacha áitiúla, scéalta, pisreogaí, nósanna áitiúla, ceol, amhráin, damhsaí etc a sheoladh isteach agus cuirfear suas ar leathanach Facebook.
Is cinnte go mbeidh an-tóir ar an dá thaisce a chuirfear le chéile amach seo. Tá tuilleadh eolais le fáil ach dul i dteagmháil le Ceoltóirí Óga Chois Fharraige ag ceoltoiriogachoisfharraige@nullgmail.com i gcás Cuisle Choisfharraige, nó ag traidphicnic@nullgmail.com í gcás ‘Hup an Baile s’Againne’.
Conspóid na Muilte Gaoithe
Tuirbíní Gaoithe – An Cnoc
Bhí sé le rá ag Údarás na Gaeltachta i gcaitheamh na seachtaine nár phléigh Comharchumann Sailearna an t-iarratas pleanála le cead a fháil muileann gaoithe eile a fheistiú ar an gCnoc, leis an Údarás. Faigheann Comharchumann Sailearna deontas reáchtála ón Údarás gach bliain. De réir tuairisc airgeadais an chomharchumainn, b’fhiú €71,000 an deontas bainistíochta a fuair an comharchumann ó Údarás na Gaeltachta sa mbliain 2019.
Tá cáineadh láidir déanta ar an gComharchumainn, mar nach ndeacthas i gcomhairle le scairshealbhóirí a bhfuil cónaí orthu i Leithrinn, Seana Draighean agus Baile na mBroghach, na bailte a bheadh gar don mhuileann gaoithe dá dtógfaí é ar an suíomh a bhí beartaithe.
Vacsaín Covid in Áras Chois Fharraige
Micil Ó Culáin, agus a iníon Katie Ní Chuláin, tar éis don bheirt acu an tarna instealladh den vacsaín in aghaidh Covid a fháil in Áras Chois Fharraige, An Spidéal, ar an Aoine seo caite.
Tugadh an dara chuid den vacsaín in aghaidh Covid don fhoireann agus do na daoine a dtugtar aire dóibh in Áras Chois Fharraige Dé hAoine seo caite. Bhí Áras Chois Fharraige ar cheann de na tithe altranais ar éirigh leo an víreas, atá marfach do sheandaoine a choinneáil amach, agus ar an gcaoi sin gach duine atá faoi chúram Áras Chois Fharraige a choinneáil slán ó Covid.
Ionad Príomhúil Sláinte don Spidéal
Bhí sé le fógairt ag an gComhairleoir Daithí Ó Chualáin (ar dheis) ar Raidió na Gaeltachta an tseachtain seo gur gearr go mbeidh an HSE ag cur isteach ar chead pleanála le Ionad Príomhúil Sláinte a thógáil as an nua sa Spidéal, le freastal ar Chois Fharraige.
Faoi aon díon amháin bhí go leor cineálacha seirbhísí sláinte ar fáil, x-ghathú san áireamh. Cé nár lua sé an áit a mbeidh an ionad á thógáil bhí sé le tuiscint go bhfuil suíomh feiliúnach aimsithe.
Beidh an Ionad Príomhúil Sláinte á reáchtáil mar Pairtnéireacht Príobháideach-Poiblí, sa mhéad is go mbeidh forbróir ag tógáil an ionad agus go mbeidh sé ar léas fadtéarmach ag an HSE ar feadh tréimhse 25 bliain nó mar sin.
Coláiste Lurgan agus an tÚdarás
Coláiste Lurgan
Tá litir faighte ag Lóistín Lurgan, grúpa atá bunaithe ag mná agus fir tí a choinníonn scoláirí Choláiste Lurgan sa samhradh, ó Anna Ní Ghallchóir, Cathaoirleach ar Údarás na Gaeltachta, maidir le Coláiste Lurgan. An tseachtain seo caite bhí cruinniú idir ionadaithe ó Lóistín Lurgan le ionadaithe ón Údarás agus ón Roinn le míshástacht a chur in iúl faoin moilleadóireacht a bhaineann leis an iarratas pleanála don fhorbairt atá beartaithe ag an Údarás a dhéanamh ar Choláiste Lurgan.
Sa litir a chuir Cathaoirleach an Údaráis chuig Lóistín Lurgan, deirtear go bhfuil Coláiste Lurgan agus na coláistí Gaeilge eile fíorthábhachtach don Údarás agus go bhfuil an tÚdarás “ag súil tabhairt faoi fhorbairt ar an Ionad Óige agus Oideachais nua, mar áis den scoth, a bheadh ag freastal ar mhuintir Chois Fharraige agus ag cur deiseanna nua ar fáil d’imeachtaí nua don óige, do mhuintir na háite agus don Ghaeilge”’.
Tugadh le tuiscint chomh maith sa litir ó Chathaoirleach an Údaráis go mbeidh “an t-ionad nua réidh faoi thús an tsamhraidh 2023 agus go mbeadh Coláiste Lurgan ag reáchtáil an coláiste Ghaeilge ann as sin amach”.
Dea-scéal é sin don cheantar, ach fós níl an t-iarratas pleanála déanta go fóill.
Gearrscéalta Uí Chadhain
‘Ciumhais an Chriathraigh’ an chéad ghearrscéal eile de chuid Mháirtín Uí Chadhain a bheas á phlé ar an gcóras Zúm, an Domhnach seo chugainn, 28 Feabhra.
Tá an scéal le fáil sa leabhar ‘Cois Caoláire’.
Sí Peigí Ní Chonghaile a roghnaigh an scéal agus a bheas i gceannas ar an seisiún.
Is as Ceantar na nOileán do Pheigí ach tá sí ina cónaí le roinnt mhaith blianta i gCois Fharraige.
Níl le déanamh chun páirt a ghlacadh sa bplé ach an scéal a léamh agus an nasc Zúm a fháil ó Khatie Ní Loingsigh ag optchoisfharraige@nullgmail.com.
‘An Ghaeltacht faoi Bhláth’
Ar an Máirt seo caite thosaigh cúrsa garraíodóireachta ar líne, eagraithe ag Oifigigh Pleanála Teanga. Leanfar leis an gcúrsa chuile Mháirt ar feadh dhá mhí. Anois an t-am den bhliain a mbíonn daoine ag ordú is ag cur síolta, ag socrú iomairí le fataí a chur agus ag bailiú feamainne ón gcladach mar leasú den scoth.
Chuile sheachtain labhróidh saineolaí ar leith faoi ghné áirid den gharraíodóireacht, idir glasraí, plandaí, crainnte, bithéagsúlacht agus an dúlra timpeall orainn.
Níl aon chostas i gceist ach iarrfar ar dhaoine clárú roimh ré. Is féidir sin a dhéanamh ach ríomhphost a chur chuig optchoisfharraige@nullgmail.com.
Cuirfear ainm chuile rannpháirtí ar aghaidh le duais sheachtainiúil a bhuachan.
Club Leabhar Chois Fharraige
Beidh an chéad teacht le chéile eile ar líne ag Club Leabhar Chois Fharraige ar an gCéadaoin, 10 Márta, ag 8.00pm, chun an leabhar ‘Íbíotsa’ leis an údar ón Spidéal, Labhrás Ó Finneadha, a phlé. Le páirt a thógáil sa bplé ar líne faoin leabhar ar an oíche, ní mór ríomhphost a sheoladh chuig clubleabharcf@nullgmail.com agus cuirfear nasc Zúm ar ais chugat ar an lá.
Post sa gComharchumann
Aoine na seachtaine seo an spriocdháta le haghaidh iarratais a sheoladh chuig Comharchumann Sailearna don phost mar Riarthóir Oifige. Beidh an té a cheapfar lonnaithe in oifig an Chomharchumainn i Seanscoil Sailearna.
Post lánaimseartha atá ann. Ní mhór go mbeadh sárscileanna ríomhaireachta agus taithí ar riaradh oifige ag iarrthóir, chomh maith le tuiscint ar chuntasaíocht. Ar ndóigh, tá líofacht Gaeilge riachtanach don phost chomh maith.
Le cur isteach ar an bpost ní mhór litir iarratais, chomh maith le CV, a sheoladh chuig sailearna@nullgmail.com, roimh 5.00in an Aoine beag seo, 26 Feabhra 2021.
Printíseachtaí
Tá scoláireachtaí á dtairiscint arís i mbliana ag an Údarás do chainteoirí líofa Gaeilge ón nGaeltacht, do dhaoine óga a mbeadh fonn orthu traenáil a fháil agus cáilíocht a bhaint amach i réimse leathan ceirdeanna.
Is fiú €2,000 na scoláireachtaí seo. Glacfar le iarratais faoi Scéim Scoláireachtaí Printíseachtaí an Údaráis suas go dtí 5 Márta. Tá an scéim scoláireachta oscailte do dhaoine óga, 16 bliain d’aois ar a laghad agus an scoil fágtha acu. Is féidir tuilleadh eolais agus foirm iarratais a fháil ar líne ag www.udaras.ie.
Is é Scéim na bPrintíseachtaí ceann de na scéimeanna is fearr a reáchtálann Údarás na Gaeltachta ar mhaithe le óige na Gaeltachta agus is iomaí duine a bhfuil post maith acu a bhuíochas sin don scéim iontach seo.
Cúrsa Spéisiúil ar Líne
Tá Forbairt Tuaithe na Gaillimhe tar éis cúrsaí breise ar líne a chur ar fáil dírithe ar choistí pobail áitiúla. San áireamh tá cúrsaí chun Iarratas Maoinithe a Scríobh, Róil agus Freagrachtaí an Bhoird agus Treoir do Stiúrthóirí Boird maidir le comhlacht a rith. Tá tuilleadh eolais ar fáil ó oifig Forbairt Tuaithe na Gaillimhe (GRD) i Ros Muc ag 091-574858.
Scáthlán Bus i gCois Fharraige
An t-aon scáthlán bus ar Bhóthar Chois Fharraige idir Na Forbacha agus An Cheathrú Rua
Tá sé i gceist ag Cumann Forbartha Chois Fharraige iarratas a dhéanamh ar an gciste atá ag Páirc Gaoithe na Gaillimhe, chun trí cinn de scáthláin bus a thógáil i gceantar Chois Fharraige le freastal ar dhaoine a bhíonn ag fanacht taobh an bhóthair chun an bus a fháil soir ag An Spidéal nó go Gaillimh. Tá Comhlacht Forbartha an Spidéil le iarratas a dhéanamh ar cheann a thógáil sa Spidéal, an áit a bhfuil an Stad Bus in aice an droichid.
Faoi láthair níl aon scáthlán bus ar Bhóthar Chois Fharraige idir Na Forbacha agus An Cheathrú Rua. Deireann an Cumann Forbartha go mbeadh níos mó fonn ar dhaoine na carranna a fhágáil sa mbaile agus taisteal go Gaillimh ar an mbus poiblí, mura mbeadh orthu seasamh sa mbáisteach agus iad ag fanacht ar an 424 aniar ón gCeathrú Rua.
Ceaptar go gcosnódh scáthlán bus thart ar €5,000 an ceann le socrú.
An Lann Taoile is Láidre ar Domhan Déanta i gCois Fharraige
Lann mór á thástáil do thionscail an fhuinnimh athnuaite ag oibrithe ó ÉireComposites Teo ar an gCoill Rua, Indreabhán, áit a dheartar is a thástáiltear lanna le leictreachas a ghiniúint ón ngaoth agus ón taoille.
Tá an lann taoille is láidre ar domhan déanta sa mhonarcha ar an gCoill Rua, ag Éire Composites Teo., cliantchomhlacht de chuid Údarás na Gaeltachta.
Nuair atá an drochscéal ann faoi hpostanna i HID Global ar an Tulach le aistriú taobh istigh de dhá bhliain ó Chois Fharraige go Cathair na Gaillimhe, tá dea-scéal ann faoi chomhlacht eile sa gceantar, ÉireComposites Teoranta: tá na lanna taoile is láidre ar domhan déanta agus tástáilte ag an gcomhlacht. Cliantchomhlacht de chuid Údarás na Gaeltachta atá ann, lonnaithe san eastáit atá ag an Údarás ar an gCnoc.
Úsáidtear na lanna seo i gcúrsaí fuinnimh inathnuaite mara. Tá an lann a chruthaigh ÉireComposites Teo in ann lód os cionn 100 tonna meáchain a thógáil, an mhéid is mó a déanadh tuairisciú air fós aon áit ar domhan.
Cuirfidh sé seo ar chumas an chomhlachta conarthaí tráchtála déantúsaíochta do thuirbíní lanna taoide a aimsiú, rud a chuirfidh le seasmhacht na bpost.
Tá ÉireComposites Teo lárnach i dtaighde ar lanna tuirbíní gaoithe agus tá páirteanna nua atá forbartha ag ÉireComposites anois mar chuid de thrialacha ar thuirbíní gaoithe in Albain.
Is gnó idirnáisiúnta iad ÉireComposites atá lonnaithe in Indreabhán ó 2002. Tá foireann láidir taighde, innealtóireachta, táirgeachta agus tástála ag ÉireComposite agus tá fostaíocht ar ardchaighdeán sa gcomhlacht.