Cartlann Nuachta: 25 Samhain 2020

AGM an Chomharchumainn

Ruairi-agus-Pádraig-Mac-D-Cosán-chois-cladaigh

An cathaoirleach ar Chomharchumann Sailearna Teo, Pádraig Mac Diarmada (ar dheis), agus Ruairí Ó Néill (ar chlé), ag breathnú ar an obair atá idir lámha ag Scéim Fostaíochta Sóisialta de chuid an Chomharchumainn, i gcomhar le Údarás na Gaeltachta, le bealach siúil a réiteach cois cladaigh i gCois Fharraige.

Ar an Déardaoin seo caite, 19 Samhain, tionóladh an Cruinniú Cinn Bhliana do scairshealbhóirí Comharchumann Shailearna (CST).

Dúirt an Cathaoirleach, Pádraig Mac Diarmada, go bhfuil éirithe leis an gComharchumann trí phíosa talún a cheannach le bliain anuas agus go bhfuil seacht n-acra talún á cheannach ag an gComharchumann ó Údarás na Gaeltachta.

Seo a leanas cuid de na pointí a bhí ag bainisteoir an Chomharchumainn, Peigí Uí Chéidigh, ina céad tuairisc bainistíochta:

  • Go bhfuil iarratas déanta ag an gComharchumann le aitheantas a fháil mar Áisínteacht Tithíochta, a bheas i dteideal tithíocht a cur ar fáil ar phraghas réasúnach do lánúineacha óga as an gceantar;
  • Go bhfuil fo-choiste á chur le chéile faoi láthair chun plean a chur le chéile le uasghrádú a dhéanamh ar an amharclann i Seanscoil Sailearna, le go mbeidh caifé ann, seomraí feistis agus seomra ríomhairí;
  • Go bhfuil súil ag CST go mbeifear in ann Oifigeach Ealaíona a fhostú;
  • Go mbeidh siopa carthanachta a oscailt trasna ó Shéipéal an Chnoic, san áit a mbíodh Tigh Shaughnessy fadó, atá ceannaithe ag an gComharchumann agus obair athchóirithe le tosú mí Eanáir seo chugainn;
  • Go bhfuil Siúlóid Chois Cladaigh á fhorbairt ag an gComharchumann i gcomhar le Údarás na Gaeltachta.

Chuir Martina Walsh ó DHKN cuntaisí na bliana os comhair na scairshealbhóirí. Tuairiscíodh easnamh de €38,002 ar ghnáthimeachtaí an Chomharchumainn don bhliain 2019, i gcomparáid le easnamh de €49,740 don bhliain 2018. Bhí titim san ioncam ó €292,305,914 i 2018 go €242,677 i 2018.

Thug an ráiteas ar an staid airgeadais le tuiscint go raibh luach €2,577,165 ag Comharchumann Sailearna Teo. ag deireadh na bliana 2019.

Triúr a d’éirigh as an mBord Stiúrtha, ina measc Peadar Mac an Iomaire, a bhfuil seirbhís fada tugtha aige do Chomharchumann Sailearna, comharchumann a raibh baint mhór aige lena bhunú agus a bhí ina chathaoirleach le ceithre bliain anuas. Toghadh beirt nua ar an mBord Stiúrtha: Cóil Ó Féinneadha, An Teach Mór, agus Séamas Mac an Rí, An Teach Mór.

Maidir leis an infheistíocht cde €2,000,000 a rinne CST i 2018, rinne an infheistíocht go maith i 2019 agus ag deireadh na bliana 2019, bhí an caillteanas ar an infheistíocht laghdaithe go €74,000 ón gcaillteanas de €150,000 a bhí ann ag deireadh na bliana 2018. Tuairiscíodh gur baineadh €400,000 amach ón infheistíocht le talamh a cheannach le dhá bhliain anuas agus gur fiú anois €1,551,000 an infheistíocht.


Comóradh Uí Chadhain

Ar an Domhnach seo chugainn, 29 Samhain, ag 7.30pm, mar chuid den chomóradh ar Mháirtín Ó Cadhain, a bhásaigh 50 bliain ó shin, beidh plé faoin ngearrscéal ‘An Bhliain 1912’ ar ZÚM.

Foilsíodh an gearrscéal seo sa leabhar ‘An Braon Broghach’ sa mbliain 1948.

Róisín Nic Dhonnacha a bheas ag treorú na léitheoirí tríd an scéal.

Tá na seisiúin plé ar ghearrscéalta Uí Chadhain eagraithe ag an bhFóram Pleanála Teanga do cheantar Chois Fharraige.

Chun páirt a ghlacadh sa bplé ar ‘An Bhliain 1912’ níl le déanamh ach ríomhphost a sheoladh chuig optchoisfharraige@nullgmail.com le d’ainm a chlárú.


Crannchur Mór na Nollag

Cumann Mícheál BreathnachTá crannchur mór na Nollag á reáchtáil faoi láthair ag Cumann Micheál Breathnach. Beidh an deis ag an té a cheannaíonn ticéad ar €10 a bheith páirteach i dhá chrannchur: ceann áitiúil le os cionn 40 duaiseanna, urraithe ag gnóanna áitiúla; agus ceann náisiúnta ina bhfuil 15 duais mhór le buachaint.

Tá na ticéíd ar díol ag baill Chumann Micheál Breathnach ar €10 an ceann. Téann an t-airgead go léir a bhailítear isteach i gciste an chumainn.

Beidh na ticéid á ndíol idir seo agus an 13 Nollaig. Ar an Domhnach, 20 Nollaig 2019, déanfar an tarraingt áitiúil. Beidh an tarraingt náisiúnta ar bun ar an10 Márta 2020.


Club Leabhar Chois Fharraige

Beidh Club Leabhar Chois Fharraige ag teacht le chéile ar an gCéadaoin, 10 Nollaig, ag 8.00pm, chun an leabhar ‘Gaillimh – Díolaim Cathrach,’ curtha in eagar ag Brian Ó Conchubhair, a phlé. Leis an nasc a fháil ní gá ach ríomhphost a sheoladh chuig clubleabharcf@nullgmail.com ar an lá.


Méadú le Cur ar Mheánscoil an Spidéil

Triúr ó Chol Chroí Mhuire 2020

Triúr dalta ó Choláiste Chroí Mhuire, An Spidéal, ar a bronnadh scoláireachtaí iontrála ó Ollscoil Éireann na Gaillimhe le gairid, de bharr a gcuid torthaí sár-mhaithe san Ardteist i mbliana.

Ó chlé: Siobhán Ní Neachtain, Baile na hAbhann, An Tulaigh; Aislinn Cox, An Lochán Beag, Indreabhán; Róisín Ní Chaoimh, An tSidheán, An Spidéal.

Tá foireann deartha ceaptha anois le pleananna a réiteach do obair mhór tógála atá beartaithe a dhéanamh ar Choláiste Chroí Mhuire, an mheánscoil sa Spidéal. I ráiteas ón scoil dúradh go bhfuil áthas ar an mBord go n-aontaíonn an fhoirean deartha le fís na scoile don fhoirgneamh nua: go léireodh an dearadh ‘muinín an cheantair as todhchaí geal na hóige, na Gaeilge agus na Gaeltachta’. Tá bord na scoile ag iarraidh ‘go mbainfí lán-úsáid as áilleacht an tsuímh, go mbeadh an pobal bródúil as an dearadh agus go mbeadh an scoil ag freastal ar an óige agus ar an bpobal bródúil Gaeltachta seo anois agus sa todhchaí’.

Tá Coláiste Chroí Muire anois ag glacadh le iarratais ó scoláirí bunscoile rang a sé don scoilbhliain nua 2021-2022. Tá eolas agus na foirmeacha iarratais le fáil ar an suíomh idirlín www.ccm.ie.


Litir Chuig Santaí

Tá Tuismitheoirí na Gaeltachta le cúnamh a thabhairt arís i mbliana do Dhaidí na Nollag agus litreacha i nGaeilge a bhailiú ó ghasúir Chonamara le cur chuige in am, le go mbeidh sé in ann iad a fhreagairt. Ní le déanamh ach an litir a chur sa bpost agus é a sheoladh ag ‘Litir chuig Santaí’, f/ch Tuismitheoirí na Gaeltachta, An Cheathrú Rua, Co na Gaillimhe.

Ar ndóigh, is breá le Santaí litreacha i nGaeilge a fháil ó ghasúir na Gaeltachta. Iarrtar ar thuismitheoirí a chinntiú go mbeidh an litir sa bpost roimh an 10 Nollaig agus a chinntiú chomh maith go mbíonn ainm agus seoladh na ngasúr ar an litir, sa gcaoi is nach mbeidh mearbhall ar Dhaidí na Nollag faoi cé uaidh a tháinig an litir.

Tá tuilleadh eolais ar fáil ar an leathanach Facebook atá ag Tuismitheoirí na Gaeltachta, nó trí ríomhphost a sheoladh chuig eolas@nulltuismitheoiri.ie.


‘Arracht’ Roghnaithe do Oscar

Club Scannán Arracht: Saise agus Darach

Tá an scannán ‘Arracht’ roghnaithe ag IFTA mar iontráil na hÉireann le bheith curtha san áireamh le haghaidh Oscar sa catagóir ar a thugtar ‘Scannáin Idirnáisiúnta’.

Is i Leitir Mealláin is mó a rinneadh an scannánaíocht ar ‘Arracht’. Tá an scéal lonnaithe ar chósta Chonamara le linn an Ghorta Mhóir. Is as Cois Fharraige cuid de na haisteoirí sa scannán: Dónall Ó Héalaí, Na hAille, Eoin Ó Dubhbhaill ó Choill Rua agus Saise Ní Chuinn ón Seanaghurráin.

Níor taispeánadh an scannán fós i gConamara. Bhí taispeántas eagraithe ag Club Scannán Sailearna i Seanscoil Sailearna mí na Márta seo caite nuair a fógraíodh srianta sláinte Covid an tseachtain céanna cuireadh an taispeántas ar cheal. Tá súil ag an gClub Scannán go mbeifear in ann an scannán a thaispeáint amach sa bhliain nua nuair a bheas na srianta Covid maolaithe.

Idir an dá linn beidh ‘Arracht’ san áireamh le haghaidh ainmniúchán do Oscar, an gradam is mó a fhéadfaí a bhronnadh ar scannán.


Ciste Iontaobhais in Onóir Maria O’Hare, RIP

Maria O' Hare

Maria O’ Hare, duine de bhunaitheoirí Club Foghlaimeoirí Gaeilge Chois Fharraige, a bhásaigh cúpla mí ó shin.

Tá Ciste Oideachais ar mhaithe le Fonn, mac Mharia, curtha ar bun ag Club na bhFoghlaimeoirí.

Tá ciste oideachais curtha ar bun ag Club Foghlaimeoirí Gaeilge Chois Fharraige ar mhaithe le Fonn O’Hare, mac le Maria O’Hare, a d’imigh ar shlí na fírinne go tobann le déanaí. Bhí Maria ar duine de bhunaitheoirí Chlub na bhFoghlaimeoirí.

Is i ndilchuimhne ar Maria atá an ciste á chur ar bun. Tá cuntas ar leith oscailte le Comhar Creidmheasa Cholm Cille in Indreabhán. Is féidir síntiús a thabhairt ar cheann de na trí bhealach seo a leanas: bualadh isteach chuig an gComhar Creidmheasa; aistriú bainc a dhéanamh nó glaoch ar an gComhar Creidmheasa @ 091593421 agus cárta creidmheasa/dochair a úsáid.

Is iad seo a leanas sonraí an chuntais:

Ainm: Club Foghlaimeoirí Gaeilge Chois Fharraige

Uimhir:10078

BIC: CCHCIE21XXX

IBAN: IE25CCHC9921890258301

Seo thíos an chéad véarsa as dán álainn a scríobh Máirín Mhic Lochlainn faoi Maria:

Bhí aithne agamsa ar bhean uasal tráth

A bhí láidir fuinniúil Gaelach.

Bhí cónaí uirthi i dTeach an Gheata

Áit a mbíodh neart ceoil is féastaí!