Cartlann Nuachta: 27 Aibreán 2022

Raidió na Gaeltachta – 50 Bliain

Máirín Mhic Lochlainn agus Maidhc P Ó Conaola ag caint faoina bpáirt i Raidió na Gaeltachta sna luathbhlianta le linn chraoladh speisialta den chlár “Adhmhaidin” ag comóradh 50 bliain an stáisiúin in Ionad Cultúrtha an Phiarsaigh, Ros Muc le déanaí.

[Pic: Seán Ó Mainnín]

Cruinniú Cinn Bhliana

Bhí a Chruinniú Cinn Bhliana ag Cumann Forbartha Chois Fharraige ar an Luan seo caite, sa seomra ar chúl Shéipéal an Chnoic.

Ag an gcruinniú thug an Cathaoirleach, Gerry Willie Ó Fátharta, tuairisc ar obair an Chumann Forbartha le bliain anuas. Glacadh le trí rún ag an gcruinniú a bhí curtha ar an gclár ag na baill:

Go mba cheart do na comhairleoirí contae a bheith ag cur brú ar na feidhmeannaigh sa gComhairle Contae maidir leis an bpráinn atá le réiteach a fháil ar fhadhb na reilige i gCois Fharraige.
Go mba cheart na socraithe cuí a dhéanamh le gur féidir toghcháin a reáchtáil le ionadaithe ó na pobail Ghaeltachta a roghnú do Bhord Údarás na Gaeltachta.
Go mba cheart bealach sábháilte a réiteach le go bhféadfadh daltaí scoile siúl nó rothaíocht chuig an scoil.

Toghadh beirt nua ar an gCoiste Stiúrtha: Seathrún Ó Tuairisg ó Na hAille agus Síle Ní Scanláin ón Teach Mór. Atoghadh Pádraig Willie Ó Fátharta ó Na hAille, Tónaí Ó Rodaigh ón gCathair agus Donncha Ó hÉallaithe ó Na hAille ar an gcoiste aríst.

Is ag an gcéad chruinniú míosúil den Choiste Stiúrtha eile a roghnófar na hoifigigh don chéad bhliain eile.

Féile Náisiúnta Drámaíochta

Seán Ó Morónaigh ón gComhalachas Náisiúnta Drámaíochta ag bronnadh DVD den dráma AN MHÉAR FHADA, dráma le Johnny Chóil Mhaidhc, ar Bhríd Uí Choistealbha, bean chéile Johnny.

Taispeánadh an DVD mar chuid den Fhéile Náisiúnta Drámaíochta an deireadh seachtaine seo caite i Seanscoil Sailearna, Indreabhán.

Ar dheis tá Sarah Griallais, duine de na haisteoirí a bhí sa dráma nuair a léiríodh é i 1992.

Bhain an slua a bhí i láthair i Seanscoil Sailearna an-sásamh as an dráma AN MHÉAR FHADA le Johnny Chóil Mhaidhc, a taispeánadh ar an Satharn mar chuid den Fhéile Náisiúnta Drámaíochta. Fístéip den dráma ó 1992 a bhí ann, ina raibh Diarmaid Mac an Adhastair, Seán Leainde, Sarah Griallais, Beartla Ó Domhnaill agus Margó Ní Ghríofa páirteach.

Tá an chuid is mó de na haisteoirí a bhí sa dráma i 1992 ar shlí na fírinne anois, ach bhí duine amháin den chliar i láthair, an sár-amhránaí Sarah Griallais, chun an dráma a fheiceáil ar an scáileán mór sa tSeanscoil. Bronnadh DVD den dráma ar Bhríd Uí Choistealbha, bean chéile Johnny Chóil Mhaidhc.

Le linn an deireadh seachtaine léiríodh drámaí ó Cheatharlach, Dún na nGall, Corca Dhuibhne agus Cúil Aodha. Áine Ní Éalaí, ó Na hAille i gCois Fharraige, a scríobh ceann de na drámaí, COMHLUADAR, a bhí curtha ar an ardán ag Aisteoirí Bhréanainn, Corca Dhuibhne.

Aitheantas do ‘Madame Lazare’

I bPáras na Fraince ar an Aoine seo caite tugadh aitheantas speisialta don leabhar ‘Madame Lazare’, úrscéal i nGaeilge scríofa ag Tadhg Mac Dhonnagáin. Ainmníodh an leabhar le haghaidh Gradam Liteartha an Aontais Eorpaigh agus bhain sé áit amach ar an ngearrliosta. Seo é an chéad úrscéal ó pheann Thaidhg, a bhfuil cónaí air i mBaile an Domhnalláin. Tá an t-úrscéal foilsithe ag Barjaz agus le ceannach sa Spailpín Fánach, siopa atá i gCeardlann an Spidéil.

Bua do na Gaillmhigh

Diarmaid Ó Maoilchiarán (Cumann Liathróid Láimhe Mhaigh Cuilinn), ar chlé, agus Cian Ó Conghaile (Cumann Liathróid Láimhe Mhicheál Breathnach), ar dheis, leis na boinn óir a ghnóthaigh siad, i gCluiche Ceannais na hÉireann sa gComórtas Dúbailte Liathóir Láimhe (Idirmheánach).

D’éirigh le beirt Gaillmheach, Cian Ó Conghaile (Cumann Liathróid Láimhe Mhicheál Breathnach) agus Diarmaid Ó Maoilchiarán (Cumann Liathróid Láimhe Mhaigh Cuilinn), Craobh na hÉireann a bhuachan sa gComórtas Dúbailte Liathróid Láimhe (Idirmheánach) i nDún na Rí, Co Chabháin, ar an Domhnach seo caite.

Bhuail siad beirt ó Chontae Chorcaigh leis an scór 21 – 12, 19 – 21, 11 – 3. Mhair an cluiche 135 nóiméad. Beidh an bheirt acu ag imirt i nGrád na Sinsear an chéad bhliain eile.

Club Leabhar Chois Fharraige

Ar an Aoine, 6 Bealtaine, beidh Club Leabhar Chois Fharraige ag ceiliúradh clabhsúr na bliana le cóisir litríochta i dTigh Mholly, ar an Lochán Beag. PLUID, leabhar nua le Eoghan Mac Cormaic, a bheas á phlé ar an oíche leis an údar. Ábhar an leabhair is ea agóid na bpluid sna Blocanna H agus i bPríosún Ard Mhacha idir 1976 agus 1981.

Mar gurb é seo an seisiún deireanach den séasúr beidh seisiún ceoil ina dhiaidh le Johnny Óg Connolly, Ruairí Mac an Iomaire agus a chairde, chomh maith leis an damhsóir Joe Ó Neachtain.

Tá an oíche speisialta seo á eagrú le cuidiú Seachtain na Gaeilge.

Ceolchoirm ar an Spidéal

Stiúideo Cuan

Ceolchoirm Chonallach a bheas ar bun an deireadh seachtaine seo sa Spidéal. Beidh an sár-cheoltóir ó Dhún na nGall, Mairéad Ní Mhaonaigh, ag casadh i Stiúideo Cuan, ar an Aoine agus ar an Satharn seo, 29 & 30 Aibreán. Gach coicís beidh ceolchoirm den scoth ar bun i Stiúideo Cuan, atá suite ar chúl Cheardlann an Spidéil.

Casann Mairéad Ní Mhaonaigh an fhidil agus is fonnadóir í chomh maith. In éindí léi ag an gceolchoirm beidh a hiníon Nia Byrne agus Manus Lunny.

Mar nach bhfuil ach 65 suíochán sa seomra ina mbíonn na ceolchoirmeacha ar bun i Stiúideo Cuan, moltar ticéid a cheannach roimh ré trí dul chuig an suíomh idirlín STIUIDEOCUAN.IE.

Bailiúchán Brúscair

Skip á Líonadh 2022

Cúpla seachtain ó shin bhí dhá lá glantacháin i gceantar Chois Fharraige, eagraithe ag an bhFochoiste Timpeallachta atá ag Cumann Forbartha Chois Fharraige, le brúscar a bhailiú ó na bóithrí bailte. Bailíodh os cionn 100 mála brúscar ar na bóithríní idir Abhainn Chruimlinne agus Tigh Chualáin, idir an dá lá glantacháin. Tá bailiúchán brúscair eile á eagrú ag an bhFochoiste Timpeallachta, seachtain ón Satharn seo chugainn, 7 Bealtaine, ach é dírithe an uair seo ar an gcladach a ghlanadh.

Beidh málaí brúscar agus miotógaí le fáil ag Seanscoil Sailearna an mhaidin sin, Satharn, 7 Bealtaine, ag 10.00am. Is féidir le daoine brúscar a bhailiú ina am féin chomh maith agus na málaí a fhágáil ag bun na mbóithríní, sa gcaoi is go mbeifear in ann iad a bhailiú le cur sa skip. Tá breis eolais le fáil ach glaoch ar an uimhir 087 6738834.

Darkness Into Light, An Cheathrú Rua

Is dea-scéal é go mbeidh Darkness Into Light á eagrú i mbliana sa gCeathrú Rua, tús mí Bhealtaine, ag an gcoiste áitiúil, le airgead a bhailiú don tseirbhís meabhairshláinte a chuireann Pieta House ar fáil do dhaoine in ísle brí. Le dhá bhliain anuas, de bharr srianta Covid, níorbh fhéidir daoine a thabhairt le chéile leis an tsiúlóid/rith a dhéanamh. Ach beifear in ann daoine a bhailiú le chéile i mbliana le breacadh an lae sa gCeathrú Rua ar an Satharn, 7 Bealtaine.

Tá an clárú oscailte anois ar an suíomh WWW.DARKNESSINTOLIGHT.IE.

Fuinneamh Gréine

Sampla den chineál structúir ar féidir a úsáid le painéil gréine a fheistiú, a bheas ar thaispeántas ag an Lá Oscailte atá le bheith ag Comhar Creidmheasa Cholmcille in Indreabhán ar an Satharn seo chugainn, 30 Aibreán.

Ar an Satharn seo chugainn beidh deis ag daoine i gCois Fharraige eolas a fháil faoi na bealaí a d’fhéadfaí an bille leictreachais a laghdú agus céimeanna a ghlacadh lena lorg carbóin a laghdú, ag Lá Oscailte atá eagraithe ag Comhar Creidmheasa Cholmcille in éindí le Solarstructures.

Ag an Lá Oscailte beidh deis ag daoine ceisteanna a chur ar na saineolaithe a bheas i láthair maidir le fuinneamh gréine agus insliú.

Tá sé i gceist go mbeidh ceann de na struchtúir a dhéanann Solarstructures, le haghaidh painéil gréine, ar taispeáint ar an lá.

Beidh an Lá Oscailte ag tosú ag 11.00am.

Torthaí Spóirt ón Deireadh Seachtaine

Peil (Roinn II): An Spidéal 0 – 11, Oileáin Árann 3 – 10.
Peil (Sóis A): Ml. Breathnach 1 – 17, N. Anna, Leitir Móir 6 – 18.
Peil (faoi 19): Micheál Breathnach 2 – 13, Oughterard 9 – 05.
Iomáint (faoi 13B): Ml. Breathnach 1 – 06, Kilimordaly 0 – 06.
Sacar (Roinn I): Cois Fharraige 1, Mervue Utd. B 1.
Sacar (Roinn I): Macdara 0, Renmore 3.
Sacar (Roinn I): Macdara 0, West Coast Utd 3.
Sacar ( faoi 17): Cois Fharraige 3, Salthill Devon B 1.
Sacar ( faoi 15): Bearna/Na Forbacha 1, Moyne Villa 0.
Sacar ( Cailíní faoi 14): Bearna/Na Forbacha 1, Corrib Celtic 2.
Sacar (faoi 14): Mac Dara 1, Galway Bohs 3.
Sacar ( faoi 14): Bearna/Na Forbacha 2, Colga 1.
Sacar (faoi 13): Mac Dara 2, Galway Bohs 0.
Sacar ( faoi 12): Bearna/Na Forbacha 2, Knocknacarra B 0.
Sacar (faoi 15): Mac Dara 2, Galway Hibs 1.
Sacar (faoi 13): Mac Dara B 2, Tuam Celtic B 1.