Cartlann Nuachta: 27 Eanáir 2021
Cosán Cois Cladaigh Oscailte
Dónal Standún ag siúl an píosa nua den chosán cois cladaigh sa Spidéal, a cheanglaíonn An Airdín Buí leis an gcosán siar chuig An Chéibh Nua.
Osclaíodh an chuid nua den chosán an deireadh seachtaine seo caite. Gariníon le Dónal atá sa bpram.
[Pic: Heidi Gotthalmseder]
Osclaíodh an chuid nua den chosán cois cladaigh sa Spidéal ar an Satharn seo caite. Ceanglaíonn an píosa nua den chosán An Airdín Buí, trasna ó Shiopa Mháirtín O’Donnell, leis an gcosán siar le cladach thar an abhainn. Cuireadh €80,000 ar fáil ó chiste an Chomhairle Chontae chun an bearna 80 méadar a bhí fágtha sa gcosán a dhéanamh.
Tá siúlóid leanúnach cois cladaigh anois sa Spidéal idir Trá na mBan agus an Chéibh Nua atá 1.32km ar fhad, áis iontach do phobal an cheantair agus do chuairteoirí chomh maith.
Chuir Comhlacht Forbartha an Spidéil fáilte roimh an scéal go bhfuil an cosán oscailte. Le cúig bliana anuas bhí feachtas láidir ar bun ag an gComhlacht Forbartha, ag brú ar an gComhairle Chontae an tsiúlóid cois cladaigh a chríochnú. Ní bheadh sé chomh éasca an obair a dhéanamh murach an comhoibriú iontach a fuair na conraitheoirí ó Chlann Uí Chualáin.
Dúirt Aodán Mac Donnacha go bhfuil Comhlacht Forbartha An Spidéil thar a bheith sásta leis an obair atá déanta. “An Cosán agus an Pháirc Spraoi, sin dhá áis bhreise aclaíochta i gceantar Chois Fharraige atá ar fáil anois don phobal agus osclaídh iad le linn géarchéim na peandéime,” a dúirt sé. Beidh an Comhlacht Forbartha ag iarraidh ar an gComhairle Chontae soilsí a fheistiú amach anseo le go mbeadh sé sábháilte le siúl sa dorchadas.
Vacsaín Covid in Áras Chois Fharraige
Foireann Áras Chois Fharraige, an teach altranais sa Spidéal, tar éis dóibh an vacsaín in aghaidh Covid a fháil ar an Aoine seo caite.
[Pic: Katie Uí Chuláin]
Bhí foireann vacsaíne an HSE in Áras Chois Fharraige Dé hAoine seo caite. Tugadh an chéad chuid den vacsaín do 78 duine ar fad, idir baill fóirne agus na daoine a dtugtar aire dóibh sa teach altranais. Ach mar sin féin, ní bheidh aon mhaolú ar na srianta maidir le cuairt a thabhairt ar dhaoine sa teach altranais go ceann trí seachtaine eile, go dtí go mbeidh an dara chuid den vacsaín in aghaidh Covid 19 faighte ag gach duine in Áras Chois Fharraige.
Judy Bean Uí Chonghaile, atá ina cónaí sa teach altranais Áras Chois Fharraige, tar éis di an vacsaín in aghaidh Covid-19 a fháil Dé hAoine seo caite.
Taobh léi tá beirt gariníon a oibríonn go páirtaimsireach in Áras Chois Fharraige.
[Pic: Katie Uí Chuláin]
Postanna i gCois Fharraige
Cé gur mó i bhfad na postanna a cailleadh i nGaeltacht Chonamara ná mar a cruthaíodh, do réir tuairisc Údarás na Gaeltachta don bhliain 2020, tá trí chomhlacht i gCois Fharraige ag earcú fóirne faoi láthair.
Tá seacht bpost le líonadh ag Mylan, atá lonnaithe ar an gCnoc, sa Spidéal tá trí phost le líonadh ag Cambus Medical agus tá cúig phost le líonadh ag Aran Biomedical.
Tá sé suntasach go bhfuil an trí chomhlacht ag plé le fearais leighis a thairgiú.
Coláiste Lurgan
Coláiste Lurgan
Is cosúil go bhfuil an comhaontú idir Údarás na Gaeltachta agus Coláiste Lurgan Teo., maidir leis an bhforbairt atá le déanamh ar shuíomh Choláiste Lurgan, seolta ar ais chuig dlíodóirí an Údaráis, do réir tuairisc a bhí ar Nuacht RnaG. Tá sé deimhnithe ag Údarás na Gaeltachta sa ráiteas a eisíodh ar an Luan go bhfuil Coláiste Lurgan ar cheann de na tograí móra stáitéiseacha a bheas á bhrú chun cinn i mbliana. Ach fós féin níl iarratas pleanála curtha os comhair Chomhairle Chontae na Gaillimhe agus is cosúil nach mbeidh go dtí go síneofar an comhaontú idir an tÚdarás agus Coláiste Lurgan Teo.
Tuairiscíodh ar RnaG an tseachtain seo caite go bhfuil litreacha curtha ag Micheál Ó Foighil, Bainisteoir Choláiste Lurgan, chuig an Taoiseach agus chuig na hAirí Catherine Martin agus Jack Chambers. Iarrtar orthu go dtabharfaí gealltanas go mbeifear in ann úsáid a bhaint as an bhfoirgneamh nua atá le tógáil do na cúrsaí Gaeilge sa mbliain 2023. Len é sin a chinntiú theastódh go mbeadh an t-iarratas pleanála curtha faoi bhráid Chomhairle Chontae na Gaillimhe faoi dheireadh mí na Márta, a deireann an Coláiste.
Tá sé ráite ag Cumann Forbartha Chois Fharraige gur cúis imní é a laghad dul chun cinn atá déanta ar athfhorbairt Choláiste Lurgan, tionscadal atá an-tábhachtach do phobal Chois Fharraige. Beidh cás Choláiste Lurgan á phlé ag cruinniú a bheas ag Coiste Stiúrtha Chumann Forbartha Chois Fharraige ar an Luan seo chugainn.
Club Foghlaimeoirí Gaeilge
Club Foghlaimeoirí Gaeilge Chois Fharraige sa mbliain 2017
Tá na ranganna Gaeilge, a eagraíonn Club Foghlaimeoirí Gaeilge Chois Fharraige, ar fáil anois ar líne. Bíonn na ranganna ann chuile oíche ó Luan go Déardaoin ag Meánleibhéal, Bonnleibhéal agus tá rang ann freisin do GhlanTosaitheoirí nach bhfuil aon Ghaeilge acu, fiú amháin Gaeilge na scoile. Tá costas €40 ar na ranganna le haghaidh an téarma iomlán de dheich rang. Is féidir eolas a fháil faoi na ranganna agus clárú ach ríomhphost a sheoladh chuig Spiddal.gaeilge@nullgmail.com nó glaoch a chur ar an uimhir 085 8786697.
Bainisteoir na Bliana: Dónal Ó Fátharta
Tá Dónal Ó Fátharta ón Spidéal ainmnithe don ghradam ‘Bainisteoir na Bliana’ i ndiaidh dó Craobh na hÉireann faoi 20 a bhuachan do Ghaillimh, mí na Nollag seo caite.
Is ball de Chumann Lúithchleas Gael An Spidéil é Dónal agus é ag teagasc i gColáiste Cholmcille, Indreabhán.
Ar ndóigh bhí Dónal ina bhainisteoir ar fhoireann mionúr na Gaillimhe i 2018 agus 2019.
Hataí & Seaicéid Ros a’ Mhíl
Tá roinnt hataí agus seaicéid le ‘Ros a’ Mhíl’ scríofa orthu ar fáil fós. €15 atá ar na hataí agus €40 ar na seaicéid. Tá siad le ceannach ó Choiste na Páirce, Ros a’ Mhíl.
Len iad a ordú is féidir teachtaireacht a chur chuig leathanach Facebook Choiste na Páirce, Ros a’ Mhíl, nó glaoch a chur ar an uimhir 087 7915340.
Ranganna do Thuismitheoirí
Tá ranganna Gaeilge do thuismitheoirí le reáchtáil ag an Oifig Pleanála Teanga i gCois Fharraige. Ar ndóigh is ar an gcóras ZÚM a bheidh na ranganna á gcur ar fáil faoi láthair. Ach le fáil amach céard iad na riachtanais atá ag tuismitheoirí agus an t-am is feiliúnaí leis na ranganna a reáchtáil dóibh, tá suirbhé á dhéanamh ag an Oifig Pleanála Teanga.
Is féidir an suirbhé a fháil ach teachtaireacht ríomhphoist a sheoladh chuig optchoisfharraige@nullgmail.com nó glaoch nó téacs a chur chuig 0830106294.
‘An Bóthar go dtí an Ghealchathair’ le Plé
‘An Bóthar go dtí an Ghealchathair’ an gearrscéal de chuid Mháirtín Uí Chadhain a bheas á phlé ar an Domhnach seo, 31 Eanáir, ar an gcóras Zúm.
Ábhar an scéil is ea an turas sna bonnachaí a dhéanann bean agus í ar Bhóthar Chois Fharraige ag siúl isteach go Gaillimh le uibheacha a dhíol ar an margadh. Fágann sí an teach moch ar maidin faoi dhorchadas.
Is sa leabhar ‘An Braon Broghach’ a foilsíodh an scéal don chéad uair sa mbliain 1948.
Rinne Eoghan Ó Tuairisc aistriúchán cumasach ar an scéal a foilsíodh sa leabhar ar a tugadh ‘The Road to Bright City’.
Le páirt a ghlacadh sa bplé ar ‘An Bóthar go dtí an Ghealchathair’ níl le déanamh ach ríomhphost a sheoladh chuig optchoisfharraige@nullgmail.com agus cuirfear nasc chugat le fáil isteach ar an seisiún ar Zúm.
Club Leabhar Chois Fharraige
Beidh Club Leabhar Chois Fharraige ag teacht le chéile ar an gCéadaoin, 10 Feabhra, ag 8.00pm, chun an leabhar leis an iar-MEP Seán Ó Neachtain, ‘Ón Spidéal go Strasbourg,’ a chíoradh.
Is as Baile an Domhnalláin do Sheán Ó Neachtain agus sa leabhar, a foilsíodh roimh an Nollaig, tugtar léargas ar a thógáil sa Spidéal, ar a chuid oideachais i nGaillimh agus ar a shaol polaitíochta, a thosaigh ar Bhord Údarás an Gaeltachta 41 bliain ó shin agus a chríochnaigh i bParlaimint na hEorpa sa mbliain 2014, nuair a shocraigh sé gan seasamh i dToghchán na hEorpa, cé go raibh ainmniúchán fáighte aige ó Fhianna Fáil.
Tá an leabhar ar fáil sna siopaí áitiúla, nó is féidir é a ordú ar líne ó na foilsitheoirí Cló Iar-Chonnacht.
Le páirt a thógáil sa bplé faoin leabhar seachtain ón gCéadaoin seo chugainn níl le déanamh ach ríomhphost a sheoladh chuig clubleabharcf@nullgmail.com agus cuirfear nasc Zúm chugat.
Ionas Athchúrsála i gCasla
Bhí sé le fógairt ag an gComhairleoir Daithí Ó Cualáin (ar dheis) ar RnaG i gcaitheamh na seachtaine go bhfuil cainteanna ar bun idir Údarás na Gaeltachta agus Comhairle Chontae na Gaillimhe le ionad athchúrsála a réiteach áit éicint ar an eastáit tionscailíoch an Údaráis i gCasla.
Faoi láthair bíonn ar dhaoine ó Chonamara Theas dul siar chuig an ionad sa gClochán nó soir chuig an ionad i dTuam, le fáil réidh le péint, earraí leictreacha agus ábhar eile mór. Tá sé seo ag cruthú fadhbanna móra le brúscar á chaitheamh amach ar na portaigh.
Bhí suíomh curtha ar fáil cheana ag Údarás na Gaeltachta don Chomhairle Chontae ach ceal airgid ní dhearna an Chomhairle Chontae an Ionad Athchúrsúla a réiteach ag an am.