Cartlann Nuachta: 29 Meán Fómhair 2021
Plean Na Ceathrú Rua
I láthair ag an seoladh a bhí sa gCeathrú Rua ar an Luan seo caite nuair a seoladh Plean na Ceathrú Rua (2021 – 26) bhí, ó chlé, Rónán Mac an Iomaire (Údarás na Gaeltachta), Joe Ó Laoi (Bord Údarás na Gaeltachta), Mary Uí Chadhain (Bord Údarás na Gaeltachta) agus Marc de Faoite (Údarás na Gaeltachta).
Macdara Hosty a d’ullmhaigh an plean do Chomharchumann Mhic Dara, le tacaíocht ó Údarás na Gaeltachta.
[Pic: Seán Ó Mainnín]
Ar an Luan seo caite seoladh plean uaillmhianach don Cheathrú Rua, ina bhfuil cúig mholadh is caoga thar seacht dtéama éagsúil, le cur i bhfeidhm as seo go ceann cúig bliana. Tá an plean foilsithe ag Comharchumann Mhic Dara i gcomhair le Údarás na Gaeltachta. Mary Uí Chadhain, Comhalta Boird Údarás na Gaeltachta, a sheol an plean, a chuir Macdara Hosty le chéile. Tá na bearta atá molta briste síos do réir na réimsí seo a leanas: Teanga & Cultúr; Turasóireacht; Fiontraíocht; Na hEalaíona; Seirbhísí & Bonneagar.
Ag caint dhó ar Adhmhaidin (RnaG) ar an Luan seo caite, dúirt Seán Ó Domhnaill, Bainisteoir Chomharchumann Mhic Dara, go bhfuil súil ag an gComharchumann go mbeifear in ann ar a laghad trí chéad post nua inbhuanaithe a chruthú, má fhorbraítear an plean go rathúil ina iomláine.
Faoin bplean beifear ag iarraidh aitheantas a fháil don Cheathrú Rua mar Bhaile Seirbhíse Gaeltachta ó thaobh Pleanáil Teanga agus mar Phríomhshráidbhaile do Ghaeltacht Chonamara.
I measc na nithe eile atá molta sa bplean tá Ionad Domhanda na Gaeilge a lonnú ar an gCeathrú Rua agus gur ann a bheadh Lárionad Ealaín na Gaeilge.
Siad Comharchumann Mhic Dara, le tacaíocht ó Údarás na Gaeltachta agus Hosty Consulting, a chur an plean forbartha straitéiseach seo don Cheathrú Rua i dtoll a chéile. Bhí ocht rannpháirtí is caoga sa bpróiseas chomh maith, idir lucht gnó, daoine áitiúla, eagraíochtaí áitiúil agus Stáit.
Flóra Chois Fharraige
An Seileastram Dearg
Tá suíomh idirlín spéisiúil curtha le chéile ag Seathrún Ó Tuairisg ón Na hAille. Tugann an suíomh léargas ar phlandaí coitianta agus neamhchoitianta atá le feiceáil i gceantar Chois Fharraige. WWW.FLORACHOISFHARRAIGE.IE is ainm don suíomh.
Drochlá do na Báireoirí
Dé Domhnaigh seo caite buaileadh an dá fhoireann iomána atá i gCois Fharraige sa gcomórtas Sóisear A. Bóthar na Trá a bhuail Bearna/Na Forbacha leis an scór 2 – 20 in aghaidh 0 – 18. Ballygar a bhuail Cumann Micheál Breathnach leis an scór 2 – 16 in aghaidh 0 – 10.
Fágann sin go bhfuil pointe amháin ag an dá fhoireann iomána as Cois Fharraige as an ngrúpa, ach mar go bhfuil difríocht scóranna níos fearr ag Bearna/Na Forbacha sé foireann Sóisear Micheál Breathnach a chaithfidh dul san iomaíocht sna babhtaí dícháilithe le fanacht thuas ag Sóisear A.
Tá An Spidéal iad féin i mbaol dícháilithe ón nGrád Idirmheánach tar éis dóibh cliseadh in aghaidh Turlach Mór. Tá cluiche amháin fós le imirt ag An Spidéal ina ghrúpa in aghaidh Abbeyknockmoy.
Cailíní Chois Fharraige Abú
Foireann peile Chumann Micheál Breathnach faoi 12, ar éirigh leo an corn a bhuachaint i gcoinne Bearna le gairid leis an scór 4 – 14 in aghaidh 3 – 11.
Ar chúl, ó chlé: Donnacha Ó Conghaile (Bainisteoir), Máirtín Ó Gionnáin (Traenálaí), Ríona Ní Bhrádaigh, Éabha Ní Neachtain, Aoibhe Ní Ghríofa, Róise Ní Scanláin, Aoife Ní Chonghaile, Niamh Ní Ghionnáin, Marie Ní Chualáin (Bainisteoir), Laura Ní Chualáin, Aoife Ní Chonghaile, Éabha Jayne Ní Fhatharta, Aoibhe Ní Chualáin, Ríona Ní Aodha , Peadar Jude Ó Conghaile (Bainisteoir)
Chun tosaigh, ó chlé: Aisling Ní Dhonnchadha, Ciara Patten, Aisling Lewis, Clodagh Ní Neachtain, Emma Nic Dhonncha, Ciara Ní Chualáin, Katie Ní Thuathail, Iseult Ní Ghibne, Adhna Ní Choistealbha, Ainnir Ní Choistealbha, Clíodhna Ní Dhonnachadha.
Má chaill fóirne na bhfear ó Chois Fharraige san iománaíocht bhí bua maith ag na mná sa gcamógaí ar Pháirc an Chnoic in aghaidh Kiltormer agus ceithre cúilín le spáráil acu. Bhí an-choimhlint go deo ann agus an dá fhoireann ag iarraidh tús maith a fháil sa gcéad bhabhta de Chraobhchomórtas na Gaillimhe (Sóisear A). Cois Fharraige ab fhearr ag aimsiú na gcúl. Chríochnaigh an cluiche le Cois Fharraige ceithre cúilín chun tosaigh. Beidh siad ag imirt an dara babhta an deireadh seachtaine seo chugainn in aghaidh Abbeyknockmoy as baile.
Bhí bua chomh maith i bPeil na mBan ag foireann Sóisear Chumann Micheál Breathnach ar Pháirc an Chnoic ar an Satharn, nuair a bhuail siad Glinsce leis an scór 3 – 12 in aghaidh 2 – 04. Fuair mná Chois Fharraige tús maith nuair a scóráil Éabha Nic Dhonnacha dhá chúl roimh an gcéad bhriseadh uisce agus fuair Meadhbh Ní Dhireáin sár-chúl ag deireadh an chéad leath. Ach fuair Glinsce iad féin dhá chúl sa gcéad leath.
Sa darna leath bhí lámh in uachtar ag cúlaithe na mBreathnaigh agus bhí Aodh Nic Dhubhghaill thar barr i lár na páirce. Beidh an chéad chluiche eile ag mná na mBreathnaigh in aghaidh Uachtar Ard.
Na Breathnaigh in aghaidh Leitir Móir
Beidh Cumann Micheál Breathnach ag imirt in aghaidh Naomh Anna Leitir Móir i Ros Muc ar an Satharn seo chugainn ag 2.30pm i gComórtas Peile Idirmheánach an Chontae. Dhá fhoireann Gaeltachta in aghaidh a chéile, le áit a fháil sna babhtaí ceathrú ceannais. Tá buntáiste ag foireann Chois Fharraige, sa méad is go gcaithfeadh Naomh Anna Leitir Móir iad a bhualadh le trí chúilín déag ar a laghad leis na Breathnaigh a chur amach as an gcomórtas. Tá Na Breathnaigh ar bharr an tábla le ceithre phointe as dhá chluiche agus trí chúilín déag an farasbarr scór. Dhá phointe atá ag Naomh Anna gan aon fharasbarr scóranna.
Ar an Domhnach ag 3.45pm beidh An Spidéal in aghaidh Mountbellew/Moylough sa gCraobhchomórtas Sinsearach i Staid an Phiarsaigh. Ach tá seans i gcónaí ag An Spidéal fáil tríd go dtí na babhtaí ceathrú cheannais ach Mountbellew/Moylough a bhualadh sa gcluiche deireanach den ghrúpa. Tá dhá phointe ag an Spidéal as dhá chluiche a imirt agus tá trí phointe ag Mountbellew/Moylough.
An Bugaí Beoga
Tá ag éirí thar barr leis An Bugaí Beoga atá á reáchtáil ag an bhFóram Pleanála Teanga i gcomhair le Tuismitheoirí na Gaeltachta. Tiocfaidh grúpa tuismitheoirí le chéile ar an bprom sa Spidéal ar an Máirt ag 11.30am.
Bíonn seisiún aclaíochta do na daoine fásta ar féidir a dhéanamh i gcomhluadar na bpáistí. Níl aon chostas i gceist ach ní mhór clárú roimh ré le aisling@nulltuismitheoiri.ie
Pacáiste Eolais do Thuismitheoirí
Tá pacáistí eolais, dírithe ar thuismitheoirí an cheantair, réitithe ag na hOifigigh Pleanála Teanga i gCois Fharraige, ina bhfuil go leor eolais ann faoi na tacaíochtaí atá á dtairiscint ag an bhFóram Pleanála Teanga do thuismitheoirí. Tá acmhainní iontacha á gcur ar fáil ag an bhFóram le tacú leis an nGaeilge sa teaghlach, maraon le nodanna faoin gcaoi ar féidir í a neartú.
Is féidir an pacáiste a fháil ach ríomhphost a sheoladh chuig optchoisfharraige@nullgmail.com.
Comórtas na nAmhrán Nua
Tá Comórtas Amhrán Nua fógartha ag Oireachtas na Gaeilge. Tá saoirse iomlán ag na hiomaitheoirí ó thaobh stíle agus téama, ach caithfidh an t-amhrán a bheidh úrnua agus go hiomlán i nGaeilge.
Ní mhór iontráil a sheoladh ar aghaidh faoin 15 Deireadh Fómhair. Beidh an craobhchomórtas ar bun ar an 29 Deireadh Fómhair i mBaile Átha Cliath.
Tá dhá dhuais sa gcomórtas: amhránaí aonair le duais de €1,000 agus duais eile de €1,500 do amhrán nua á chanadh ag grúpa ceoil. Tá eolas ar fáil ó oifig Oireachtas na Gaeilge i gCasla nó Bleá Cliath.
Club Leabhar sa gCrúiscín
Tar éis bliain go leith ar zúm beidh Club Leabhar Chois Fharraige ag teacht le chéile ar an gCéadaoin, 20 Deireadh Fómhair ag 8.00pm sa gCrúiscín Lán ar an Spidéal le plé a dhéanamh ar an úrscéal MADAME LAZARE, le Tadhg Mac Dhonnagáin ó Bhaile an Domhnalláin, An Spidéal. Tá duais Oireachtais buaite ag an saothar seo agus léirmheasanna moltacha go leor faighte aige. Tá an leabhar le fáil ó na foilsitheoirí FUTA FATA, ón Spailpín Fánach agus ó Shiopa Leabhar Charlie Byrnes i nGaillimh. Beidh spéis faoi leith ag léitheoirí san úrscéal seo do dhaoine fásta. Seo mar a chuir moltóirí Chomórtas Liteartha an Oireachtais síos air: “Úrscéal cumasach, soléite uaillmhianach a choinnigh mé ag iompú na leathanach ó thús deireadh. Soléite, snoite, lán de bheocht agus de shamhlaíocht – sárleabhar é seo gan aon agó.”
Is féidir é a fháil ar an nasc seo thíos chomh maith.
https://www.barzaz.ie/Tadhg-Mac-Dhonnagain-Madame-Lazare-daoine-fasta-ursceal
Torthaí Spóirt ón Deireadh Seachtaine
- Iomáint (Idirmheánach): An Spidéal 2 – 10, Turloughmore 0 – 24.
- Iomáint (Sóisear A): Micheál Breathnach 0 – 10, Ballygar 2 – 16.
- Iomáint (Sóisear A): Bearna-Na Forbacha 0 – 18, Salthill/Knocknacarra 2 – 20.
- Iomáint (Sóisear C1): Bearna-Na Forbacha 0 – 07, Maigh Chuilinn 5 – 10.
- Camógaí (Sóisear A): Cois Fharraige 4 – 09, Kiltormer 2 – 11.
- Peil na mBan (Sóisear B): Micheál Breathnach 3 – 12, Glinsce 2 – 04.
- Peil (faoi 19 B): Ml Breathnach 1 – 11, Oughterard 2 – 07.
- Peil (faoi 17 B): Micheál Breathnach 1 – 06, Mountbellew/Moylough 3 – 11.
- Peil (faoi 14 2B): Ml Breathnach 5 – 10, Killannin 4 – 05.
- Sacar (Corn Sóisearach): Bearna-Na Forbacha 1, West Coast Utd. 1.
- Sacar (Corn faoi 14): Bearna-Na Forbacha 6, St. Bernard’s 4.
- Sacar (Corn faoi 12): Bearna-Na Forbacha 5, Athenry B 2.