Cartlann Nuachta: 3 Meán Fomhair 2015

3 Meán Fomhair 2015

Boinn an Domhain d’Imreoirí Liathróid Láimhe ó Chois Fharraige

D’éirigh go maith leis na himreoirí liathróid láimhe ó Chois Fharraige a ghlac páirt i gComórtas an Domhain sa Liathróid Láimhe, a bhí ar bun i gCalgary Cheanada le coicís anuas. Ar an bhfoireann a chuaigh anonn bhí Sinéad Ní Áinle (An Spidéal), Sabhbh Ní Fhlaithearta (An Chré Dhubh), Anna Ní Ódhráin-Ní Mhurchú (An Lochán Beag), Ciana Ní Churraoin (Púirín), Eimear Ní Bhiadha (An Cnoc) agus Áine Ní Dhroighneáin (Leitir Péic).

Agus níor tháinig siad abhaile folamh: bhí bonn óir an duine ag Ciana Ní Churraoin (Singil na mBan, Grád A); Sinéad Ní Áinle (Singil na mBan, Grád B) agus ag Sadhbh Ní Fhlaithearta (Aon Bhalla Singil faoi aois) agus bhí bonn airgid ag Bobbaí Ní Áinlí agus Áine Ní Dhroighneáin (Aon Bhalla, Dúbailte na mBán, Grád B).

Sa bpictiúr thuas tá Máirín Ní Chonghaile ón gComhar Creidmheasa ag bronnadh geansaí ar Bhobbaí Uí Áinle agus taobh léi tá Sadhbh Ní Fhlaithearta. Ina seasamh ar chúl sa bpictiúr tá an chuid eile de na himreoirí a chuaigh anonn: Anna Ní Ódhráin-Ní Mhurchú, Ciana Ní Churraoin, Eimear Ní Bhiadha agus Áine Ní Dhroighneáin.

Taispeántas Chois Fharraige

Nuair a bheas báireoirí na Gaillimhe, mionúir agus sinsir, sa gcoimhlint i bPáirc an Chrócaigh ar an Domhnach seo chugainn, beidh deis ag na sluaite, a bheas bailithe sa Spidéal le haghaidh Taispeántas Chois Fharraige, breathnú ar na cluichí ar an scáileán mór, atá socraithe go speisialta don ocáid, i gColáiste Chonnacht.

Ó bunaíodh é i 1979 reáchtáiltear Taispeántas Chois Fharraige ar an gcéad Domhnach de Mheán Fómhair chuile bhliain, an lá céanna leis na Cluichí Ceannais Iománaíochta i bPáirc an Chrócaigh. Bíonn suas le 1,000 duine páirteach sa Taispeántas chuile bhliain.

I mbliana tá 132 comórtas ar fad ann, le béim mhór ar comórtais do chapaillíní. Chomh maith leis sin, bíonn comórtais do tháirgí ón bhfeilm agus ón ngarraí, comórtais bláthanna agus torthaí, comórtais tíos agus tionscail tuaithe, comórtais ealaíon agus grianghrafadóireacht. Beidh deis ag daoine breathnú ar na iontrálaithe óna 12.30 i.n. ar aghaidh. Cuirtear an-spéis chuile bhliain i Seó na Madraí, a bheas ann i mbliana ag 1.00 i.n.

Tá neart comórtais do dhaoine óga ar an gclár: Coirnéal na nGasúr dóibh siúd atá faoi bhun 13 bliain d’aois agus tá roinn ann do na déagóirí, ina bhféadfaidís a gcuid talann le ealaín, grianghrafadóireacht, obair ceardaíochta agus araile a chur ar taispeáint.

Deirtear linn go nglacfar le hiarratais ar an lá suas go 11.30 r.n. Tá níos mó eolais le fáil ó Aodán Mac Donnacha, Comhlacht Forbartha an Spidéil ag an uimhir (091) 553 666

BISEACH ag Tíocht

Tá go leor ábhar tagaithe isteach don iris BISEACH, a bheas á foilsiú ag Cumann Forbartha Chois Fharraige ag tús mí Dheireadh Fómhair. Beidh alt spéisiúil ann ag Cóil Learaí Ó Finneadha faoi Cholásite Cholmcille, nó an Tech, mar is fearr le go leor daoine a thabhairt air. Tá alt ag an Ollamh Gearóid Ó Tuathaigh bunaithe ar léacht a thug sé le linn Oireachtas Chois Fharraige anuraidh agus tá Seosamh Ó Cuaig ag scríobh faoin Spidéal mar a bhí sé 50 bliain ó shin, bunaithe ar thuairiscí sna nuachtáin.

Seosamh Ó Braonáin atá i mbun na heagarthóireachta agus le Joe ina bhun is féidir a bheith cinnte go mbeidh iris shlachtmhar á cur amach.

Cé go bhfuil go leor ábhair tagaithe isteach cheana, ba mhaith leis an gCoiste Eagarthóireachta roinnt eile seanghrianghrafanna a fháil ó dhaoine, nár foilsíodh cheana. Is féidir ábhar don iris a leagan isteach in Oifig an Chomharchumann, le BISEACH ar an gclúdach. Tabharfar aire mhaith d’aon ábhar a chuirfear ar fáil, agus tabharfar ar ais aon ghrianghraf a fhágtar isteach taobh istigh de dhá sheachtain nó mar sin.

Oireachtas na Gaeilge – Na Comórtais Ardáin

Tá Clár na gComórtas Ardáin d’Oireachtas na Gaeilge 2015 ar fáil anois. Tá sé suntasach go bhfuil comórtas nua amháin ann nach raibh ann le roinnt blianta: Comórtas Scoraíochta. Is de bharr iarratas ó Chumann Forbartha Chois Fharraige atá an comórtas scoraíochta curtha ar ais ar an gclár le duais €500 le buachaint. D’éirigh chomh maith leis an gComórtas Scoraíochta Idirbhailte, a d’eagraigh an Cumann Forbartha níos túisce i mbliana, is gur iarradh ar an Oireachtas comórtas náisiúnta a eagrú. Is cinnte go mbeidh grúpa nó dhó ó Chois Fharraige ag dul san iomaíocht.

Go hiondúil bíonn riar mhaith iontrálaithe ó Chois Fharraige ag Oireachtas na Gaeilge. Gach bliain baineann daltaí ó Scoil Sailearna agus ó Choláiste Cholmcille go leor leor duaiseanna ag an Oireachtas.

I mbliana beidh Oireachtas na Gaeilge ar bun i Citywest, Baile Átha Cliath, ón 27 Deireadh Fómhair go 1 Samhain. Ar an Déardaoin, 29 Deireadh Fómhair, a thosóidh na comórtais leis na comórtais ardáin do dhaoine óga. Leanfar leis na comórtais ar an Aoine, 30 Deireadh Fómhair. Ar Oíche Shamhna (Satharn, 31 Deireadh Fómhair) beidh buaicphointe an deireadh seachtaine ann, nuair a reáchtálfar príomhchomórtas na féile, an comórtas amhránaíochta ar an sean nós le haghaidh Corn Uí Riada.

An spriocdháta le foirmeacha iontrála a chur ar aghaidh: 16 Meán Fómhair 2015.

Is féidir níos mó eolais a fháil faoin bhféile ach dul ag an suíomh www.antoireachtas.ie agus an clár iomlán a fheiceáil ann. Tá eolas ann chomh maith faoi chúrsaí lóistín.

Ceardlann: An Gearrscéal Agus An Splancscéal

CEARDLANN NÁISIÚNTA
AN GEARRSCÉAL AGUS AN SPLANCSCÉAL
CLÓ IAR-CHONNACHT

Dáta: Dé Sathairn, 10 Deireadh Fómhair 2015

Ionad: Áras na Scríbhneoirí, 19 Cearnóg Pharnell, Baile Átha Cliath
Á heagrú i gcomhar le IMRAM agus Áras na Scríbhneoirí

Stiúrthóirí na Ceardlainne: Micheál Ó Conghaile agus Micheál Ó Ruairc

Beidh an cheardlann seo dírithe den chuid is mó ar scríbhneoirí óga/nua nach bhfuil aon leabhar foilsithe fós acu ach a léiríonn cumas scríbhneoireachta sa ghearrscéal nó sa splancfhicsean. Tabharfar áit ar an gceardlann freisin áfach do dhornán scríbhneoirí aitheanta, rud a rachaidh chun leasa na scríbhneoirí óga agus na scríbhneoirí aitheanta araon. Tugtar cuireadh do ghearrscéalaithe ar mhaith leo a bheith páirteach sa cheardlann gearrscéal nó cupla splancscéal dá gcuid a sheoladh chuig Stiúrthóir CIC, Micheál Ó Conghaile ag moccic@nulleircom.net ROIMH an 24 Meán Fómhair 2015.

Roghnófar na saothair is feiliúnaí agus déanfar iad a phlé agus a mheas ag an gceardlann. Seolfar saothar gach scríbhneora chuig gach iarrthóir (a bheidh ag freastal ar an gceardlann) roimh ré ionas go mbeidh deis acu iad a léamh. Tríd an modh oibre seo beidh na hiarrthóirí ar fad in ann páirt ghníomhach a ghlacadh sa cheardlann, agus foghlaim ó laigí agus ó bhuanna shaothar a chéile. Beidh áit d’ochtar ar a mhéid ar an gceardlann. Níl aon táille i gceist don cheardlann seo ach beidh iarrthóirí freagrach as a gcuid costas taistil féin agus lóistín sa chás go mbeadh a leithéid i gceist.

Tuilleadh eolais:
Micheál Ó Conghaile nó Bridget Bhreathnach
Cló Iar-Chonnacht
Indreabhán
Conamara
Co. na Gaillimhe
Guthán: (091) 593307 Facs: (091) 593362 Ríomhphost: moccic@nulleircom.net

Tá an cheardlann seo á heagrú le tacaíocht ón gComhairle Ealaíon

An Gaelacadamh Ar Ais!

Tá an Gaelacadamh, a chuireann ranganna ceoil, damhsa agus amhránaíochta ar fáil ar fud Chonamara agus Árann, ag clárú faoi láthair don téarma seo romhainn. Tá réimse leathan ranganna uirlise, idir veidhlín, consairtín, bosca ceoil agus feadóg á dtairiscint, ón Spidéal siar go Cill Chiaráin. Beidh ranganna amhránaíochta ar an sean-nós agus damhsa ar an sean-nós á gcur ar fáil freisin. I mbliana, beidh ranganna nua á gcur ar fáil san amhránaíocht ar an sean-nós i Muintearas, áit a mbeidh Máire Chóil Neain Nic Dhonnachadha i mbun teagaisc agus beidh Eileen Sonaí Choilm Learaí Ní Chonghaile ag múineadh damhsa ar an sean-nós do ghasúir ar an gCeathrú Rua.

Beidh na ranganna ag tosaí ar an Luan, 14 Meán Fómhair. Gach eolas le fáil ach glaoch ar Deirdre sa nGaelacadamh ag 091-553124.

Eolaithe Óga á Lorg ag Fíbín

Tá Meangadh Fíbín in Indreabhán ag cuardach daoine óga faoi láthair a bhfuil spéis faoi leith acu san eolaíocht chun páirt a ghlacadh i sraith teilifíse atá le déanamh do TG4.

Ní mór do na hEolaithe Óga Teilifíse a bheith ina gcainteoirí líofa Gaeilge, idir 10-12 bliain d’aois agus iad gealgháireach agus cairdiúil.

Le iarratas a dhéanamh ní mór físeán gearr i nGaeilge, ag inseacht fút féin, nach mbeadh níos faide ná 2 noiméad, a sheoladh ag meangadh@nullgmail.com faoin Aoine seo, 4 Meán Fómhair 2015. Tá breis eolais ar fáil ar an suíomh idirlíon atá ag Meangadh Fibín.

Tuismitheoirí na Gaeltachta agus an tOireachtas

Má tá spéis ag do ghasúr páirt a thógáil san Oireachtas, tá scéim nua á reáchtáil ag Tuismitheoirí na Gaeltachta. Cuirfear ranganna ar fáil le haghaidh iomaitheoirí faoi 9 agus faoi 12 a bhfuil sé i gceist acu páirt a thógáil sa scéalaíocht, san aithriseoireacht, sna lúibíní nó san agallamh beirte. Ní amháin sin ach tá bus á eagrú ag Tuismitheoirí na Gaeltachta le gasúir agus a gcuid tuismitheoirí a thabhairt ag an Oireachtas ar an Déardaoin, 29 Deireadh Fómhair, agus abhaile an oíche chéanna.

Beidh oíche eolais agus clárú ar bun in Ionad Tuismitheoirí na Gaillimhe (ar chúl na leabharlainne sa gCeathrú Rua) ar an Máirt seo chugainn, 8 Meán Fómhair, ag tosaí ag 7.00 tráthnóna. Tá breis eolais ar fáil ón uimhir 087 2851014.

Liadan Canny & Bróna Ní Cheallacháin, Scoil Sailearna, Indreabhán, leis an gcorn a bhuaidh siad ag Oireachtas na Gaeilge i gCill Áirne anuraidh, sa gcomórtas Lúibíní. Is i Citywest, Baile Átha Cliath a bheas Oireachtas na Gaeilge ar bun i mbliana.

[Pic: le cead Oireachtas na Gaeilge.]

Iománaithe Mícheál Breathnach sa New York Times

Trí seachtain ó shin d’imir Cumann Mícheál Breathnach cluiche iomána in aghaidh Cinn Mhara mar chuid den fhéile Cruinniú na mBád agus chroch siad leo an Corn. Tuairiscíodh an cluiche sa New York Times, le roinnt pictiúirí den scoth ón gcluiche. Is féidir an t-alt a léamh ón idirlíon ach nyti.ms/1UbJRpS a chur isteach sa browser.

Bonn All Ireland ag Cailín ó Chois Fharraige

D’imir Tiffany Ní Choisdealbha, ó Chorr na Rón, sárchluiche mar lán chúlaí láir ar fhoireann camógaí na Gaillimhe, i gCluiche Cheannais na hÉireann faoi 16 (A), a imríodh in Aonach Urmhumhain, Co Thiobraid Árann ar an Domhnach seo caite. Bhuail cailíní na Gaillimhe foireann ó Chorcaigh leis an scór 3 – 15 in aghaidh 0 – 8.

Imríonn Tiffany a cuid camógaí le Cois Fharraige agus freastalaíonn sí ar Choláiste Cholmcille, Indreabhán.

Cumann Ghailf Chois Fharraige

Beidh an Cruinniú Cinnbhliana ag Cumann Ghailf Chois Fharraige ar siúl ar an Satharn, 12 Meán Fómhair, i gClubtheach Oileáin Chonamara, Eanach Mheáin ag 10.00 r.n. Cumann seanbhunaithe é seo a eagraíonn imeachtaí agus ócáidí gailf do mhuintir Chonamara agus a gcairde.

Sa séasúr úr amach romhainn beidh laethanta i mBaile Uí Chonaola, Baile an Róba, Uachtar Ard, Créig Mór agus in Eanach Mheáin féin. Tá gach eolas faoin gCumann ag an Rúnaí, Pádraic Ó Conghaile (087/2313797, théis 6.00 i.n.)

Cuirfear fáilte roimh baill nua ar an Satharn, 12 Meán Fómhair, agus beidh Comórtas Scramble díreach i ndiaidh an chruinnithe.

Ceoltóirí Óga Chois Fharraige

Beidh an Seisiún Ceoil ar an Domhnach do dhaoine óga ag tosaí ar ais sa gCrann Taca, ar chúl Shéipeál an Chnoic, seachtain ón Domhnach seo chugainn, an 13 Meán Fómhair ó 12.30 – 1.30 i.n. Thosaigh Toner Quinn agus Mary Owens an seisiún seo roinnt blianta ó shin le deis a thabhairt do cheoltóirí óga casadh le chéile agus is ó neart go neart atá sé ag dul ó shin. Anuraidh bhí os cionn 20 ceoltóir óg ó Chois Fharraige ag tíocht ag an seisiún agus ag baint taithnimh as a bheith ag casadh le chéile. Is ar bhonn deonach a eagraítear an seisiún gach Domhnach.

Tá sé i gceist seisiún do na déagóirí a reáchtáil chomh maith. Beidh an chéad cheann ar bun sa Droighneán Donn ar an Satharn, 19 Meán Fómhair, ón 7 go dtí a 8 tráthnóna.

Ógánaigh Mícheál Breathnaigh Tríd go dtí an Cluiche Leathcheannais

Bhí bua maith ag foireann Mícheál Breathnach ar Mhionlach (Moylough) sa gcluiche ceathrúcheannais an chontae sa bpeil faoi 16 (Roinn 2B) an Domhnach seo caite, cluiche a imríodh ar Pháirc Ros a’ Mhíl. Ní raibh ach trí chúilín idir na fóirne nuair a séideadh an fheadóg tar éis an 60 noiméad a bheith caite. Ag leath ama bhí leaids Chois Fharraige cúilín amháin chun tosaigh ach sa darna leath thosaigh siad ag imirt le díocas agus le muinín nach bhfacthas sa chéad leath. Fuair Cian Ó Conghaile roinnt scóranna tábhachtacha ag tús an darna leath ach ba é Éanna Ó Cualáin, laoch na himeartha lena scil, a chruinneas agus a ráta oibre. Chríochnaigh an cluiche Mícheál Breathnach 3 – 10, Mionlach 1 – 13.

Beidh an cluiche leathcheannais á imirt ar an Aoine seo chugainn in aghaidh Droichead an Chláirín.

Foireann Peile Micheál Breathnach faoi 16, a bhuail Menlough sa gCluiche Cheathrú Cheannais faoi 16 (Roinn 2B) i gcluiche a imríodh ar Pháirc Ros a’ Mhíl Dé Domhnaigh seo caite.

Ar chúl ó chlé: Cathal Mac an Iomaire, Cathal Ó Coistealbha, Micheál de Búrca, Cian Ó Conghaile, Harry Ó Donnghaile, Macdara Ó Duibhir, Antaine Ó Gallchóir, Joe Ó Conghaile, Máirtín Ó Maoláin, Paddy Ó Curraoin, Diarmaid Ó Dúgáin, Iarla Ó Féinneadha.

Chun tosaigh ó chlé: Seán Ó Conghaile, Con Ó Gibne, Liam Mac Donnacha, Éanna Ó Cualáin, Eimhin Ó Diollúin, Cian Ó Mainnín, Conall Ó Curraoin, John Ó Biadha, Ryan Ó Bheilbigh.

[Pic: Donncha Ó hÉallaithe]

Cruinniú Chinn Bhliana ag Tearmann Éanna Teo

Seachtain ón gCéadaoin seo chugainn a bheas an Cruinniú Chinn Bhliana ag Tearmann Éanna Teo agus tá an Bord Stiúrtha ag iarraidh ar dhaoine a bhfuil spéis acu a bheith ceapaithe ar an mBord Stiúrtha é sin a chur in iúl roimh an gCéadaoin seo chugainn, 9 Meán Fómhair. Tá foirmeacha léirithe spéise le fáil ón Oifig atá ag Tearmann Éanna ar an Tulach.

Ardchrois Nua an Spidéil

Seachtain ón Domhnach, 13 Meán Fómhair, déanfar an Ardchrois is nuaí in Éirinn a bheannú i gCill Éinde, An Spidéal ag Aifreann an Domhnaigh. Tá an Ardchrois deartha ag an dealbhadóir cáiliúil, Imogen Stuart. Le linn na seachtaine seo chugainn beidh trí chaint fíor-spéisiúl ar bun sa séipéal faoin Ardchrois sa Stair:

Céadaoin, 9ú lá ag 7.30 i.n.: ‘The presentation of the cross in native Irish literature from the Middle Ages to more recent times’ á thabhairt ag Dr. Salvador Ryan.
Déardaoin, 10ú lá ag 7.30 i.n.: ‘The tradition of the Irish High Cross’ á thabhairt ag Dr. Peter Harbison.

Aoine, 11ú lá ag 7.30 i.n.: ‘Ó thurnamh go téarnamh: cultúr deabhóideach na gCaitliceach ó aimsir na bPéindlithe i leith’ á thabhairt ag an Ollamh Gearóid Ó Tuathaigh.