Cartlann Nuachta: 7 Meitheamh 2017
Corn Ghael Linn
Rónán Ó Beoláin, an cúl báire le foireann na Gaillimhe faoi 21, ag bronnadh Corn Gael Linn ar na captaein, Rónán Ó Loideáin agus Charlie Ó Glíosáin, ó Scoil Iognáid na Gaillimhe, tar éis dóibh an bua a fháil ar Ghaelscoil na Cruiche, Cathair na Mart, sa gcluiche ceannais de chomórtas peile Gael Linn, a imríodh ar Pháirc an Chnoic, an tseachtain seo caite.
Ghlac ocht mbunscoil páirt sa gcomórtas, ceithre cinn ó Ghaeltacht Chonamara, péire Gaelscoil ó Chathair na Gaillimhe agus péire Gaelscoil ó Mhaigheo.
Aifreann Chuimhneachán an ‘Mine’
Leacht Cuimhneacháin an Mine agus obair athchóirithe déanta air le gairid.
Is féidir an bróisiúr faoin gComóradh 100 Bliain a léamh/íoslódáil mar PDF ach cliceáil ar an bpictiúr thuas, nó ar an nasc seo (íoslódáil – clic ar dheis) – Cuimhneachán an ‘Mine’ 1917 – 2017.
Ar an Déardaoin seo chugainn, 15 Meitheamh, a chuirfear tús le ‘Cuimhneachán an Mine’ le Aifreann ar an gcladach taobh leis an an crois nua agus an leacht athchóirithe ar an Trá Shalach ar chladach an Locháin Bhig.
Beirt shagart ón gceantar a bheas ag comhcheiliúradh an Aifrinn: An tAthair Stiofán Mac Donnacha ón Teach Mór agus an tAthair Máirtín Ó Conaire ó Chor na Rón. Le nach mbeidh fadhbanna tráchta ann, tá sé socraithe ag Coiste an Chuimhneacháin gan aon charrannaí a scaoileadh síos Bóithrín na Seán, an bóithrín síos go dtí an leacht. Iarrtar ar dhaoine carrannaí a pháirceáil ag an bPoitín Stil agus siúl síos ag an Trá Salach le chéile, taobh thiar den phíobaire. Beidh mionbhus curtha ar fáil do dhaoine nach mbeadh in ann an t-achar a shiúl go compórdach.
Déanfar naoi lampa, déanta go speisialta don ócáid, a lasadh is a leagan ag an leacht chuimhneacháin, le ainm chuile duine den naonúr scríofa ar an lampa.
Tosóidh an tAifreann ag 7.00pm. Beidh Cór Shéipéal an Chnoic faoi stiúr Caitríona Uí Bhéarra ag canadh is ag cur ceoil ar fáil le linn an Aifrinn.
Iarrfar ar dhaoine filleadh ar an bPoitín Stil, áit a mbeidh tae, caife agus sólaistí ar fáil.
Sa gcás go mbeidh an aimsir go dona, tá socrú déanta leis an tAthair Billy Reilly gur féidir an tAifreann a bheith i Séipéal an Chnoic.
Tá obair mhór déanta ag Coiste Chuimhneachán an ‘Mine’ le réiteach a dhéanamh ar an mbóthar síos agus an áit a bhfuil an leacht. Tá an Coiste fíorbhuíoch d’Údarás na Gaeltachta, don Aire Stáit Seán Kyne, do Chomhar Creidmheas Cholmcille agus do Chomharchumann Sailearna faoin tacaíocht a cuireadh ar fáil leis an obair a dhéanamh. Tá muid buíoch chomh maith do Phól Ó Neachtain a rinne athchóiriú ar an leacht, gan pinghin ná leathphinghin a iarraidh.
Tá clár iomlán an deireadh seachtaine le fáil ar na bróiséirí atá le piocadh suas sna siopaí agus in oifigí éagsúla sa gceantar, le eolas faoi na imeachtaí atá bearthaithe. Is féidir an bróisiúr is an clár a íoslódáil thuas.
Coiste Chuimhneachán an ‘Mine’, a tháinig le chéile faoi scáth Chumann Forbartha Chois Fharraige, le imeachtaí a eagrú don deireadh seachtaine i gcuimhne an naonúr a maraíodh nuair a phléasc mianach mara ar chladach an Locháin Bhig, 15 Meitheamh, 1917 – céad bliain ó shin.
Ar chúl ó chlé: Donncha Ó hÉallaithe, Jimí Jó Shéamuis Ó Fátharta (Chomhchisteoir), Cóil Pheatsaí Ó Féinnneadha, Pádraig Willy Ó Fátharta, Breandán Mháirtín Mór Ó Tuairisg, Josie Chóilí Óg Ó Cualáin.
Chun tosaigh ó chlé: Máirín Joe Shéamais Mhic Risteard, Pádraig Tom Phaidí Mac Diarmada (Cathaoirleach), Nóirín Ní Chualain, Máire Uí Chonghaile, Maria de Bhailís. Ar an gcoiste chomh maith, ach in easnamh ón bpictiúr, tá Pádraig Jó Shéamuis Ó Fátharta, Morgan Ó Conchubhair agus Máire Áine Mhic Dhonnacha. [Pic: Pádraig Ó Héalaí]
PLÉASC
Ar an Aoine, 16 Meitheamh, a bheas an dráma PLÉASC á léiriú ar an Trá Mhóir, Coill Rua. Beidh an dráma saor in aisce, ach ní mhór ticéid a chur in áirithe mar tá teorainn leis an méid daoine ar féidir a cheadú, ó thaobh sábháilteachta agus rialacha árachais. Is féidir ticéad a chur in áirithe trí ríomhphost a chur ag an seoladh speisialta pleasc2017@nullgmail.com nó glaoch a chur ar oifig Fíbín ag (091) 505855.
Chomh maith leis sin ní bheidh aon chead ag daoine tiomáint síos ag an Trá Mhór an tráthnóna sin. Beifear ag iarraidh ar dhaoine carranna a pháirceáil ag Séipéal an Chnoic agus úsáid a bhaint as córas taistil a bheas curtha ar fail ó Shéipéal an Chnoic go dtí an Trá Mhór.
Dráma nua é seo, scríofa ag Eoin Mac Diarmada, garmhac le Edward Phaidí Mac Diarmada, duine den naonúr a maraíodh leis an mianach céad bliain ó shin, agus Breandan Murray atá á stiúrú. I measc na n-aisteoirí atá páirteach sa dráma tá Seán Ó Coistealbha agus Peadar Ó Treasaigh.
Traidphicnic 2017
Tá daoine á chuartú le cúnamh a thabhairt le linn TRAIDPHICNIC, an fhéile mhór ceoil, a bheas ar bun sa Spidéal i gceann trí seachtainí eile, ag tosaí ar an Aoine, 30 Meitheamh, agus ag leanacht ar aghaidh go dtí an Domhnach, 2 Iúil.
Ní bhíonn aon ticéad á dhíol don fhéile, ach iarrtar ar dhaoine síntiús a chaitheamh isteach sa mbuicéad. Ach tá daoine ag teastáil leis na buicéid a creathadh agus na síntiúsaí a bhailiú. Tá cúntóirí deonacha ag teastáil chomh maith a bheadh in ann péinteáil éadan a dhéanamh agus scileanna eile. Más mian leat cúnamh deonach a thabhairt, is féidir leat d’ainm a chur ag Sara ag an uimhir 087 926 2669 nó ephost a chur ag traidphicnic@nullgmail.com.
Club Leabhar Chois Fharraige
Tá Club Leabhar Chois Fharraige le sos a ghlacadh don samhradh agus casfaidh muid le chéile arís ar an gCéadaoin, 13 Meán Fómhair 2017, i dTigh Mholly ag a 9.00 tráthnóna.
Beidh an leabhar “Seanchas Jimmí Chearra Chois Fharraige” á phlé againn agus tá sé ar fáil ó shiopa Chló Iar-Chonnachta, www.litriocht.com agus ó leabharlann an Spidéil.
Rugadh an scéalaí Séamus (Jimmí) Cearra i gClochar na Locha atá os cionn an Lochán Bhig i 1927. Tá dhá chuid sa leabhar seo. Sa chéad chuid tá scéalta is seanchas mar a scríobh sé é agus sa dara chuid tá rogha as tráchtas MA a scríobh an t-eagarthóir faoi stiúir Bhreandán Uí Chonaire i gColáiste Phádraig, Drom Chonrach.
Cúrsa sa Saibhreas Teanga
Tá sé fógraithe ag Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge go mbeidh cúrsa seachtaine á chur ar fáil in Áras Uí Chadhain, An Cheathrú Rua, ag tosú ar an Luan, 26 Meitheamh. Beidh an cúrsa dírithe ar shaibhreas agus ar shaíocht na Gaeilge i nGaeltacht Chonamara, le béim ar nádúr na Gaeilge – stór focal, nathanna cainte dúchasacha, tráthúlacht agus deisbhéalaíocht, scileanna aistriúcháin agus cruinneas teanga.
D’fheilfeadh an cúrsa do dhaoine ar ardchaighdeán Gaeilge, ach a airíonn go bhfuil na nathanna cainte ligthe i ndearmad acu, nó go bhfuil an iomarca Béarlachais trína gcuid cainte agus a theastódh cruinneas uathu ina gcuid oibre. €260 atá ar an gcúrsa agus tá tuilleadh eolais le fáil ón suíomh www.acadamh.ie nó trí ríomhphost a sheoladh ag cursaigaeilge@nulloegaillimh.ie nó glaoch a chur ar 091-595101.
Gaillimh 2020
Beidh cruinniú Deardaoin, 8 Meitheamh, sa Spidéal le eolas a fháil faoin tionscadal mór ealaíona GAILLIMH 2020, agus le plé a dhéanamh faoin bpáirt a d’fhéadfadh a bheith ag pobal Chois Fharraige ann. Bhain Gaillimh, idir contae is cathair, ainmniúchán do Phríomhchathair Chultúir na hEorpa 2020. Píosa ó shin d’iarr Cumann Forbartha Chois Fharraige ar an eagraíocht atá taobh thiar den tionscadal cruinniú a reáchtáil sa nGaeltacht, faoin mbealach a d’fhéadfaí aitheantas cuí a thabhairt do chultúr na Gaeltachta mar chuid de Gaillimh 2020.
Beidh an cruinniú ar bun sa gCruiscín Lán anocht (Déardaoin), ag tosaí ag 7.00pm.
Polasaí Oideachais
An tseachtain seo caite d’eagraigh Gaeloideachas cruinniú eolais ar an gCeathrú Rua faoin bPolasaí Nua don Oideachas Gaeltachta. Is de bharr iarratas ó Chumann Forbartha Chois Fharraige, agus ón eagraíocht Tuismitheoirí na Gaeltachta, a shocraigh Gaeloideachas ar chruinniú breise a eagrú, le seans a thabhairt do thuismitheoirí agus do mhúinteoirí i nGaeltacht Chonamara eolas a fháil faoina bhfuil beartaithe ag an Roinn Oideachais i dtaobh aitheantas mar Scoil Ghaeltachta agus na himpleachtaí a bhaineann le tumoideachas don chéad dá bhliain sna bunscoileanna.
Tá go dtí coicís ón lá amárach, 15 Meitheamh, ag scoileanna na foirmeacha léiriú spéise a sheoladh ar ais ag an Ionad Gaeltachta atá bunaithe chun an Polasaí Nua Oideachais don Ghaeltacht a chur in iúl. Beidh cúig bliana tugtha do scoileanna na critéir a bhaineann le stádas Gaeltachta a shásamh agus cé go bhfuil acmhainní breise geallta do scoileanna, ni léir fós céard iad na hacmhainní sin.
Ag an gcruinniú ar an gCeathrú Rua, i measc na gcainteoirí a labhair, bhí Caitríona Uí Bhéarra, leasphríomhoide Scoil Sailearna, agus Peadar Ó Sé, príomhoide Choláiste Cholmcille, Indreabhán. Léiríodh tacaíocht don tumoideachas sna bunscoileanna, ach ardaíodh roinnt ceisteanna faoi na hacmhainní daonna a bheadh curtha ar fáil do scoileanna, chun an polasaí a chur i bhfeidhm. Bhí daoine den tuairim nár cheart go mbeadh ar scoileanna fanacht cúig bliana leis an aitheantas a fháil, sa gcás go mbeadh na critéir ar fad á shásamh ag scoil sa nGaeltacht.
Torthaí Spóirt ón Deireadh Seachtaine
- Iomáint (f12): Ml. Breathnach 5 – 05, Mainister Cnoc Meá 0 – 03.
- Iomáint (f14 C): Ml. Breathnach 0 – 01, Port Omna 4 – 01.
- Iomáint (f14): Cois Fharraige 3 – 04, Kilconieron 4 – 05.
- Iomáint (Idirmheánach) An Spidéal 0 – 12, Cill Íomair 0 – 14.
- Peil (Roinn 7): Ml. Breathnach 2 – 14, Bearna 5 – 15.
- Peil (faoi 14): Ml. Breathnach 9 – 21, Clochán/Rinn Mhaoile 2 – 05.
7 Meitheamh 2017