Cartlann Nuachta: 8 Meitheamh 2016

8 Meitheamh 2016

Eoghainín na nÉan 2016

Grúpa aisteoirí i mbun cleachtadh don dráma ‘Eoghainín na nÉan 2016’, leagan drámatúil nua-aimseartha den scéal a scríobh Pádraig Mac Piarais, a bheas ar stáitse ar an Luan seo chugainn, 13 Meitheamh, i Seanscoil Sailearna, ag tosaí ag 8.00pm.

Ar an Luan seo chugainn, 13 Meitheamh, i Seanscoil Sailearna, beidh grúpa aisteoirí óga ag cur leagan nua-aimseartha ar stáitse den scéal cáiliúil ‘Eoghainín na nÉan’, a scríobh Pádraig Mac Piarais. Is leagan é seo atá forbraithe ag an léiritheoir drámaíochta Pádraic Ó Fhlatharta in éindí leis na haisteoirí óga. Le cúpla mí anuas tá ceardlanna drámaíochta ar bun ag Pádraig le grúpa déagóirí agus é mar aidhm acu scéal Eoghainín na nÉan a lonnú sa mbliain 2016.

Tá ceol mar chuid lárnach den dráma, le roinnt amhráin nuachumtha ag Macdara Ó Duibhir agus Tadhg Óg Mac Dhonnagáin.

I bpáirt Eoghainín tá Rónán Ó Curraoin, Na hAille. Seo a leanas na déagóirí eile atá páirteach sa dráma: Cian Ó Iarnáin, Lochán Beag; Aoife Nic Dhonnacha, Na Minna; Aislinn Cox, An Lochán Beag; Kate Scott, Na Doireadha; Siobhán Ní Neachtain, Baile na hAbhann; Tadhg Óg Mac Dhonnagáin, Baile an Domhnalláin; Majella Nic Dhonnacha, Teach Mór; Eleanóir Ní Fhéinneadha, Na hAille; Sadhbh Howlin, Cor na Rón; Becky Ní Éallaithe, Na hAille; Macdara Ó Duibhir, Na hAille agus Charlie Ní Mhainnín, Ros Muc.

Cumann Forbartha Chois Fharraige a d’fhostaigh Pádraic Ó Flatharta ón gcomhlacht drámaíochta BUA RUA leis na ceardlanna a stiúradh, le cúnamh airgid ó Údarás na Gaeltachta faoin scéim deontais ‘Ciste Ceiliúrtha 2016’.

Torthaí Spóirt ón Deireadh Seachtaine

Peil (Idirmheánach): An Spidéal 0 – 13, Clochán 1 – 09.
Peil Sóisear (Roinn 6): An Spidéal 0 – 07, Cill Ainnín 2 – 13.
Iomáint Sóisear A: Ml. Breathnach 0 – 10, Ard Rathain 0 – 11.

Cluichí Pobail Chois Fharraige

Bonn amháin a tháinig go Cois Fharraige ó Chluichí Pobail na Gaillimhe. Tháinig Caoimhe Ní Ghloinn ón gCoill Rua, Indreabhán, sa tríú áit sa rása 60m faoi 8. Chomhghairdeachas léi agus leis na hiomaitheoirí eile ó Chois Fharraige a ghlac páirt sna rásaí éagsúla i mBaile an Doirín, ar an Domhnach seo caite.

Kíla le Bheith ag Traidphicnic

Ní fada uainn anois Traidphicnic, an fhéile ceoil traidisiúnta a bhíonn ar bun amuigh faoin aer ag Ceardlann an Spidéil. I measc na n-aíonna ceoil a bheas ag seinm i mbliana, tá KÍLA – an grúpa rac-cheoil gaelach a bhfuil cáil idirnáisiúnta orthu. Beidh Noel Hill agus Steve Cooney ag seinm ann chomh maith, agus beidh Marcas Ó hIarnáin is a chlann ag seinm ann in éindí leis an amhránaí Don Stiff. I measc na ngrúpaí eile a bheas ann tá Porterhead, An Tara, Glór na dTonn agus Ná Bac.

Déanfaidh sé an-deireadh seachtaine ceoil agus má sheasann an aimsir, tarraingeoidh sé neart cuairteoirí ag An Spidéal, Cois Cuain.

Sé an nósmhaireacht a bhíonn ag Traidphicnic, gan airgead a ghearradh ar dhaoine ach síntiúis a bhailiú uathu. Beidh daoine ag teastáil le dul thart leis na buicéid le linn na gceolchoirmeacha. Éinne ar mhaith leis cúnamh a thabhairt níl le déanamh ach ríomhphost a chur ag traidphicnic@nullgmail.com.

Duais-Scríbhneoirí Chois Fharraige

Rinne scríbhneoirí óga ó Choláiste Cholmcille go maith sa gcomórtas liteartha a eagraíodh faoi scáth Údarás na Gaeltachta, ar an téama 1916.

Bhí ocáid bronnta na nduaiseanna ar bun an tseachtain seo caite in oifigí Údarás na Gaeltachta agus ba é Steve Ó Culáin, Príomhfheidhmeannach an Údaráis, a rinne an bronnadh. Roinneadh os cionn €1,000 as an duaischiste idir scoláirí ó Choláiste Cholmcille. Tháinig na scoláirí abhaile agus eatarthu bhí os cionn míle euro buaite acu.

Sa gcomórtas le scéal a scríobh a bhain le 1916, fuair Edel Ní Chróinín an chéad duais; Orla Ní Shé, an dara duais & Tomás Mac Diarmada an triú háit. Chomh maith leis sin, bronnadh trí dhuais ar Shadhbh Howlin as píosa filíochta a chum sí agus, chomh maith, as cómhrá a scríobh sí agus 1916 mar chúlra acu.

Roimh an Nollaig rinne an banfhile Máire Holmes (ar chlé) roinnt ceardlann scríbhneoireachta le scoláirí na hidirbhliana i gColáiste Cholmcille, ag múineadh ceird na scríbhneoireachta dóibh. Is léir go raibh toradh maith ar a cuid oibre. Bhí na ceardlanna scríbhneoireachta a rinne Máire Holmes, urraithe ag Cumannn Forbartha Chois Fharraige, Comhairle Chontae na Gaillimhe & Muintearas.

Oireachtas Chois Fharraige

Roinnt Ball Choiste Chumann Forbartha Chois Fharraige i 1974

Tá sé socraithe go mbeidh Oireachtas Chois Fharraige á oscailt i mbliana ar an Déardaoin, 22 Meán Fómhair, agus ag leanacht ar aghaidh go dtí an Domhnach, 25 Meán Fómhair. Is le comóradh a dhéanamh ar Oireachtas na Gaeilge 1974, a reachtáladh 40 bliain ó shin i gCois Fharraige, atá Oireachtas Chois Fharraige á eagrú faoi scáth Chumann Forbartha Chois Fharraige.

Ag an oíche oscailte nochtfar plaic speisialta ar an mballa taobh amuigh de Tigh Chualáin, i gcuimhne ar an gcéad uair a tugadh aitheantas don stíl damhsa aonair a bhí i gConamara, nuair a reachtáladh taispeántas ‘Damhsa ar an Sean Nós’ i dTigh Chualáin ar an Luan, 30 Lúnasa 1974, mar cuid de chlár Oireachtas na Gaeilge. Ar na damhsóirí a ghlac páirt sa taispeántas an oíche sin bhí Máirtín Beag Ó Gríofa ón gCeathrú Rua, Pádraig Bradley ó Leitir Mealláin agus Coilín Fhinnse Mac Donnchadha ó Chárna, triúr atá anois ar shlí na fírinne. Ach tá an stíl damhsa dúchasach a chleacht siad beo ina ndiaidh.

B’shin an oíche ar baisteadh ‘Damhsa ar an Sean Nós’. Cuireadh an síol an oíche sin. Ó shin tá an Damhsa ar an Sean Nós ag dul ó neart go neart agus ag leathnú ar fud na hÉireann.

Aimsir na Scrúdaithe

Tá daltaí scoile i gCois Fharraige tosaithe ar na scrúdaithe ó inné. Tá an líon is mó riamh i mbun na hArdteiste i gColáiste Cholmcille, áit a bhfuil 59 dalta ag tabhairt faoin scúdú. I gColáiste Chroí Mhuire, An Spidéal, tá 28 ag déanamh na hArdteiste.

Guíonn muid gach rath orthu ar fad agus go n-éirí leo sa saol atá amach rompu.

Rang na hArdteiste 2016, Coláiste Chroí Mhuire, An Spidéal

Ar chúl, ó chlé: Ruadhán Ó Curraoin, Cúán Mac Dubhghaill, Niall Cox, Kian Mac Lochlainn, Colm Ó Neachtain, Paraic Ó Ceallaigh, Eavan O Cadhain, Aodhan Comerford, Dillon Ó Ceallacháin.

Sa lár, ó chlé: Patrick O Curraoin, Daniel Ó Féinneadha, Aaron Ó hAinnín, Lorcán Ó Críodáin, Feargal Feirtéir, Stiofán Ó Niaidh, Eoghan Breathnach, Adam Mac an tSagairt, Liam Ó Gráinne.

Chun tosaigh: Ryan Mac Cuinneagáin, Meghan Ní cheallaigh, Méabh Ní Dhonnacha, Clíona Ní Fhlannaire, Sorcha Ní Fhrighil, Sarah Casburn, May Ní Choistealbha, Liam Ó Sé.